Sual: Havariler kimlerdir?
Cevap: Îsâ aleyhisselâmın Ashâbına havariler denir. İsa aleyhisselamı görüp de îman edenler azdı. Kendisinden sonra İseviliği dünyaya yaymak için, Ashâbı arasından seçtiği 12 mümine (Havari) denir. Fransızlar (Douze Apotres), Almanlar (Apostel), Müncid ise, (Resûller) diyor. Bunlar;
1- (Petrus) veya (Pierre) olup asıl ismi Kamusta (Şem’un), Lexiconda (Simon), Müncitte ise (Sim’ân) olarak yazılıdır. Çok kimseleri imana getirdi. Antakya’da büyük bir mabed yaptı. 40. senede Roma’ya gitti. Birkaç kere Kudüse geldi. 65’te, Neron tarafından haça gerilerek idam edildi. Îsâ aleyhisselâm sanarak (Yehuda)yı da böyle çarmıha germişlerdi. Papaların birincisi sayılmaktadır. Mezarı üzerine (Saint pierre) kilisesi yapılmıştır. Haziranın 29’unda yortusu yapılır.
2- (Andreas), Petrusun kardeşidir. (André) de denir. X şeklindeki çarmıha gerilerek öldürüldü. İkinci teşrinin [kasım] 30’unda yortusu yapılır.
3- (Yuhanna) olup (Yahya) demektir. Buna (Johannes), (Jean) ve (Jani) de denir. Ortodokslar (Juvan), İngilizler (John), ermeniler de (Ohannes) derler. 100 senesinde Efes’te ölmüştür. 12. ayın 27sinde yortusu yapılır.
4- (Büyük Yakup)dur. İngilizler (James), Fransızlar (Jacque) diyor. Yuhanna’nın kardeşidir. Temmuzun 25’inde yortusu yapılmaktadır.
5- (Filip), Anadoluda öldü. Mayısın 1. günü yortusu yapılmaktadır.
6- (Toma), yahut (Thomas), İran ve Hind taraflarına gidip, oralarda şehit edilmiş, Urfa’ya getirilmiştir. Son ayın 21nde yortusu yapılır. Barnabas İncilinde bunun ismi yazılı değildir.
7- (Bartelemi) veya (Bartolome), 71 senesinde Erzurum’da şehit edildi. Ağustosun 24ünde yortusunu yaparlar.
8- (Matthias) veya (Mathias) olup mürted olan ve Îsâ aleyhisselâmın bulunduğu yeri yahudilere haber veren ve onun şekline çevrilerek çarmıha gerilen (Yudas İshar Yot) [Yehuda]nın yerine, havariler tarafından havari seçilmiştir. Habeş’e ve İran’a gitmiş, 61 de İran’da şehit edilmiştir. Şubâtın 24’ünde yortusu yapılır. Îsâ aleyhisselâmdan 8 sene sonra, ondan işittiklerini yazmış olan (Metta) [Matthaus=Maddieu] başka olup havarilerden değildir ve yortusu eylülün 21indedir.
9- (Küçük Yakup) veya (Jacque), 62 senesinde şehit edildi. Mayısın ilk günü yortusu yapılır.
10- (Simon) veya (Şem’un), hazret-i Meryemin hemşiresinin oğlu olduğu ve 107 senesinde şehit edildiği (Kamus)da yazılıdır. (Müncid)de buna (Sim’ân) denilmektedir. 28 ekimde yortusu yapılmaktadır.
11- (Yehuda) veya (Yudas), küçük Yakupun kardeşidir. 28 ekimde yortusu yapılmaktadır.
12- (Tatteus) [Thattaus]un havari olduğu Markusun İncilinde yazılıdır. Lukanın İncilinde, bunun yerine, (Judas Yakobi) yazılıdır. Mettanın İncilinde ise (Lebbaus) denildiğini Knaurs Lexikon bildiriyor.
Îsâ aleyhisselâmdan gördüklerini ve işittiklerini doğru olarak yazmış olan (Barnabas), kendisinin 12 Havariden biri olduğunu bildiriyor. Halbuki hristiyan kitaplarında bunun yerinde Thomas yazılıdır. Îsâ aleyhisselâmdan işittiklerini yazmış olan (Marko) ve (Luka)nın Havari olmadıkları ve (Yuhanna)nın Havari olduğu bellidir.
Tavsiye Yazı –> İncil hakkında