Sual: Bagi kime denir? Kaç çeşit bagi vardır? Bagiler nasıl cezalandırılırlar?
Cevap: Asiler, haksız olarak devlete, devlet başkanına isyan edenler. İslam hukukunda devlete karşı gelenler 3 kısımda incelenirler:
1) Bagi diye isimlendirilen kimseler: Müslümanlardan bir kısmı isyan edip, baş kaldırınca, hükümdar onların isyan etme sebeplerini araştırır. Niçin isyan ettiklerini sorar, onları ikna edip, kendisine itaate davet eder. Haklı iseler, isteklerini yerine getirir. İsyanlarına son verir. Eğer haksız iseler haksız olduklarını kendilerine bildirir. İsyanlarından vazgeçirmeye ve meydana gelecek bir savaşı önlemeye çalışır. Çünkü onlar da Müslümandır. Şayet asiler daveti kabul etmez ve harbe girişirlerse, hükümdar (devlet başkanı) topluluklarını dağıtıncaya kadar harbeder.
Bagilerin savaşa katılmayan kadınları, yaşlıları ve çocukları öldürülmez. Esir edilmez. Malları ganimet olarak alınmaz. Nitekim halife hazret-i Ali kendisine başkaldıran Basralılara böyle muamele etmiş; “Onların malları ganimet alınmaz, küçük çocukları esir edilmez.” buyurmuştur. Başka bir defa da: “Kaçanları takib etmeyin. Yakalananları, yaralıları öldürmeyin.” buyurmuştur.
İhtiyac olduğunda daha önce bağilerden alınan silah ve atlar muharebede kullanılır. Bagiler tarafından öldürülen ehl-i adle (bagi, asi olmayanlara) şehit muamelesi yapılır.
Bagiler, yani asiler döğüşürken öldürülünce namazları kılınmaz. Bunları yıkamak da lazım değildir. Bağiler ve yol kesenler, kaçarak sonradan had ve kısas cezaları ile ölürlerse, yıkanır ve namazları kılınır.
2) Katı’-i tarik veya eşkıya denilen yolkesiciler: Silahkuvveti ile şehirde veya şehirler arası yollarda Müslümanlara veya zımmilere (gayri müslim vatandaşlara) saldıranlardır.
Yol kesicilik büyük cinayetlerden sayılmıştır. Kur’an-ı kerimde buna “Muharebetullah” (Allahü teala ile muharebe etmek) ( Maide suresi: 33) buyrulmuştur. Yol kesiciler halkın malına, canına, hukukuna (haklarına) tecavüz ederek ictimai (sosyal) hayatı, cemiyetin huzur ve emniyetini tehlikeye düşürürler. İşte cemiyetin hayatını tehlikeye düşüren bu zararlı kimseleri bertaraf etmek için işledikleri cinayetin ağır ve hafif oluşana göre çeşitli cezalar verilir.
Mal soymadan ve can kaybı yapmadan ele geçerlerse dövülür ve tövbe hali görülünceye kadar veya ölünceye kadar habsedilir.
Asiler, yaptıkları zararı öderler. Mal zayi olmamış ise geri verirler.
3) Hariciler: Bunlar kendilerince hak (doğru) olan bir tevilden (yorumdan) dolayı Müslüman hükümdarın küfür (imansızlık) ve batıl üzerinde bulunduğunu söyleyerek, onunla savaşmanın vacib (lazım) olduğunu iddia eden ve Ehl-i sünnetin kanlarını, mallarını almayı, çocuklarını ve kadınlarını esir etmeyi helal gören, Peygamber efendimizin arkadaşlarını küfre nisbet eden kimselerdir. Bunların hükmü de bagiler gibidir. Tövbe etmeleri, bu itikadlarından vaz geçmeleri istenir.