Sual: 5 vakit namaz kimlere farzdır? Ne zaman farz olurlar? Bu namazların kılınışı nasıldır?
Cevap: Akıl ve baliğ olan her müslümanın her gün 5 namaz vaktinin her birinde, bir kere namaz kılması farzdır. Bir namazın vakti gelince, bu namazı edâya [kılmaya] başladığı vakit, kılması farz olur. Kılmadı ise, vaktin sonunda, yani vaktin çıkmasına, abdest alıp namaza başlayacak kadar zaman kalınca, kılması farz olur. Özrü yok iken kılmadan vakit çıkarsa, büyük günah olur. Özrü olanın da, olmayanın da, vaktinde kılmadığı namazı, vakti çıktıktan sonra, kaza etmeleri farz olur. Çocuk baliğ olunca, kâfir veya mürted müslüman olunca, kadın temizlenince, deli ve baygın şifa bulunca, uykuda olan uyanınca da böyledir. Yeni müslüman olana evvela namazın şartlarını öğrenmesi farz olur. Öğrendikten sonra, kılması da farz olur. Vakit girdikten sonra, kılmadan uyumak özür olmaz. Bunun, vakit çıkmadan uyanması için tedbir alması farz, vakit girmeden uyuyanın alması ise, müstehaptır. 5 namaz, 40 rekat eder. Bunlardan 17 rekati vakitlerinde kılmak farzdır. 3 rekati vâcibdir. 20 rekati sünnettir. 5 vaktin her birinde sünnet namaz kılmak da emrolundu. Sünnetler farzdan başka oldukları için, bunlara ayrıca niyet edilir. Şöyle ki:
1) Sabah namazı 4 rekattir. Önce, 2 rekat sünneti, sonra 2 rekat farzı kılınır. Bu sünnet, çok kuvvetlidir. Vâcib diyenler de vardır.
2) Öğle namazı, 10 rekattir. Önce, 4 rekat ilk sünneti, sonra 4 rekat farzı, farzdan sonra da 2 rekat son sünneti kılınır.
3) İkindi namazı, 8 rekattir. Önce, 4 rekat sünneti, sonra 4 rekat farzı kılınır.
4) Akşam namazı, 5 rekattir. Önce 3 rekat farzı, sonra 2 rekat sünneti kılınır.
5) Yatsı namazı 13 rekattir. Önce, 4 rekat sünnet, sonra 4 rekat farz, sonra 2 rekat son sünnet, bundan sonra 3 rekat vâcib olan (Vitir namazı) kılınır.
İkindi ve yatsının ilk sünnetleri, (Gayr-ı müekkede)dir. Bunların 2. rekatlerinde otururken, ettehiyyâtü… den sonra, Allahümme salli alâ… sonra… bârik alâ… sonuna kadar okunur. Ayağa kalkınca, 3. rekatte, önce Besmele çekmeden, Sübhâneke… okunur, halbuki öğle namazının ilk sünneti (Müekked)dir. Yani, kuvvetle emrolunmuştur. Sevâbı daha çoktur. Bunda, 1. oturuşta, farzlarda olduğu gibi, yalnız ettehiyyâtü okunup, sonra 3. rekat için, hemen ayağa kalkılır. Kalkınca, önce Besmele çekip, doğruca Fâtiha okunur.
Öğlenin ve yatsının farzından sonra 4 rekat ve akşâmın farzından sonra 6 rekat daha kılmak müstehaptır, çok sevaptır. Hepsini bir selam ile veya 2 rekatte birer selam ile kılabilir. Her iki şekilde de, ilk 2 rekatleri, son sünnetler yerine sayılır. Bu müstehab namazları, son sünnetlerden sonra ayrıca kılmak da olur.
1. rekat, namaza durunca, diğer rekatler ayağa kalkınca başlar ve tekrar ayağa kalkıncaya kadar devam eder. Son rekat ise, selam verinciye kadar devam eder. 2 rekatten az namaz olmaz. Akşamın farzı ile vitirden başka, her namaz, çift rekatlidir. 2. secdeden sonra, çift rekatlerde oturulur.
Her bir rekatte namazın farzları, vâcibleri, sünnetleri, müfsitleri ve mekruhları vardır.
Tavsiye Yazı –> Namazın vacipleri nelerdir?