Kendisine Uyulan Adam Görünüşte Böyle Uygunsuz Bir İş Yaparsa, Ona Uyan Kimse Ne Söyler Bir kimse uymuş olduğu şeyhi ve hocası gibi yetkili bir adamda bilinen şeye aykırı bir iş görürse, gerçeği öğrenmek niyeti ile ona o işten sorması müstehabdır. Eğer unutarak o işi yapmışsa, onu düzeltir. Eğer esasta doğru olur da kasden onu yapmışsa,…
49. Danışmaya Teşvik Etmek Allahü teâlâ buyurmuştur: “İşlerde onlarla (arkadaşlarınla) müşevere et.”[113] Bu konuda Sahîh hadisler çoktur, meşhurdur. Bu âyet-i kerîme her şeyden müstağni kılar, başka şeye ihtiyaç bırakmaz. Çünkü Allah Sübhânehu ve teâlâ kitabında açık bir delil ile yaratıkların en mükemmeline müşavereyi emrederse, başkası için durum ne olur? Bil ki: Bir iş yapmaya niyetlenen kimsenin, o…
50. Tatlı Söz Söylemeye Teşvik Etmek Allahü teâlâ: “Mü’minlere şefkat kanatını indir” buyurmuştur.[116] 858– Adiyy ibn Hâtim’den (radıyallahü anh) yapılan rivâyetde demistir ki, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Bir hurmanın yarısı bile olsa, ateşten korunun (küçümsemeyerek sadaka verin, kurtuluşunuza sebeb olur.) Onu bulamayan tatlı sözle korunsun.”[117] 859– Ebû Hüreyre’den (radıyallahü anh) yapılan rivâyetde demiştir ki, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Güneşin doğduğu…
Konuşulan Adama Sözü Açıklamanın ve İzah Etmenin Müstehablığı 861– Hazret-i Âişe’den (radıyallahü anha) yapılan rivâyetde şöyle demiştir.:::” “Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem’in sözü açık-seçikti; onu her dinleyen sözünü anlardı.”[120] 862– Enes’den (radıyallahü anh) rivâyet edilmiştir. O da Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem’den nakletmiştir: “Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem bir söz konuştuğu zaman, kendisinden anlaşılsın diye onu üç defa tekrarlardı. Bir toplumun yanına gidip de selâm verince,…
Şaka Yapmak 863– Enes’den (radıyallahü anh) rivâyet edilmiştir. “Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem, küçük kardeşine (kafeste ölen kuşu için şaka ederek) şöyle derdi: Ey Ebû Ümeyr, serçe ne oldu? (Ebû Ümeyr, Hazreti Enes’in anadan küçük kardeşi idi.)[122] 864– Enes’den (radıyallahü anh) yapılan rivâyette Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem ona (şaka yaparak) şöyle demiştir: “Ey iki kulaklı ![123] 865– Yine Buhârî ve Müslim’in kitaplarında rivâyet edilmiştir: “Bir adam Peygamber sallallahü aleyhi ve…
53. Şefaat Etmek İdarecilerden ve bazı haklan yerine getirmekle görevli hak sahiblerinden, bir kimseye şefaat (yardım) edilmesi dileğinde bulunmak müstehabdır. Ancak hakime intikal etmiş bir cezanın, yahut terki caiz olmayan bir işin düşürülmesi hususunda olmamalıdır. Çocuğun, mecnunun, vakfın ve bunlara benzer işlerin idaresine bakanlardan bazı hakların düşürülmesi için şefaatta bulunmak hep haram olan şeylerdir. Hem…
Müjdelemenin ve Tebrik Etmenin Müstehablığı Allahü teâlâ şöyle buyurmuştur: “(Zekeriyya) mihrabda namaza dururken melekler ona nida etti: Allah sana (evlad olarak) Yahya’yı müjdeliyor.[131] “Elçilerimiz (melekler) İbrahim’e müjde ile gelince…”[132] “Elçilerimiz İbrahim’e müjde ile gelmişti.”[133] “Biz onu (İbrahim’i) uysal bir oğul ile müjdeledik.”[134] “(Melekler İbrahim’e) korkma dediler ve onu bilgin bir oğul ile müjdelediler.”[135] “(Melekler) dediler ki korkma,…
Tesbîh ve Tehlîl Sözü ve Benzerleri İle Taaccüb Ve Hayreti İfade Etmek 871– Ebû Hüreyre’den (radıyallahü anh) yapılan rivâyete göre: Ebû Hüreyre cünub olduğu hâlde Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onunla karşılaştı. Ebû Hüreyre sıvışıp gitti de gusletti. Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem onu aradı. Ebû Hüreyre gelince Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem: Nerede idin, ey Ebû Hüreyre! dedi. O: Yâ Resûlellah! Ben cünub bir hâlde iken benimle karşılaştın. Gusletmeden seninle oturmayı hoş…
İyiliği Emretmek ve Kötülükten Alıkoymak Bu bölüm, bölümlerin en önemlisidir yahut en önemlilerinden biridir. Çünkü bu konuda nakledilen sağlam deliller, durumun büyüklüğünden kuvvetle önemsenmesi ve insanların bunda fazla gevşek davranmasından dolayı çoktur. Burada onları bir araya toplamak mümkün değildir. Fakat bunların asıllarım belirtmeden geçmeyeceğiz. Bu konuda yazarlar çok çeşitli eserler yazmışlardır. Ben de Müslim’in şerhinin başlarında…
Dili Koruma Allahü teâlâ şöyle buyurmuştur: “İnsan bir söz söylerse muhakkak onun yanında hazır bir gözetleyici (melek) vardır.”[1] “Senin Rabbin (kullarının her yaptığını görüp) gözetleyendir.”[2] Allah Sübhânehu ve teâlâ’ınn ihsanı ile geçen bölümlerde müstehab olan zikirleri ve bunların benzerlerini anlattım. Şimdi bunlara sözlerden haram yahut mekruh olanları eklemek istedim ki, kitab böylece lâfızlara ait hükümleri toplamış…