Sual: Ey Oğul İlmihali’ni kim yazmıştır? İmam Gazali hazretlerinin kitabı olduğu söyleniyor, bu doğru mudur? Kitapta nelerden bahsedilmektedir?
Cevap: Kitabın müellifi Osmanlı alimlerinden Süleymân bin Cezâ’dır. Hayâtı hakkında kaynak eserlerde, ma’lûmât yoktur. Doğum ve vefât târihleri belli değildir. Hicrî 10. asırda yaşadığı bilinmektedir. Kıymetli kitaplar yazdı. “Eyyühe’l-veled (Ey oğul)” adındaki ilmihâl kitabı meşhûr olup, çok faydalıdır. Bu eserini, Hanefî mezhebindeki büyük İslâm âlimlerinin kitaplarından derlemiştir. Huccet-ül-İslâm İmâm-ı Gazâlî’nin “Eyyühel-veled” ismindeki “Ey oğul” kitabı başkadır. Onu, Osmanlı âlimlerinden Mustafa Ali Efendi tercüme etmiş ve “Tuhfetü’s-sulehâ” ismini vermiştir. Ayrıca Hâdimî hazretleri de şerh etmiştir.
Süleymân bin Cezâ’nın 960 (m. 1522) yılında te’lîf etmiş olduğu “Ey oğul” kitabı, İstanbul’da Hakikat Kitabevi tarafından muhtelif târihlerde basılmıştır. İngilizceye tercümesi ise “O Son” ismiyle Hakikat Kitabevi tarafından neşredilmektedir. Müellif, bu eserinin mukaddimesinde (önsözünde) buyuruyor ki:
“Elhamdü lillâhi Rabbil âlemin. Vesselâtü vesselâmü alâ Resûlinâ Muhammedin ve âlihi ve sahbihi ecmaîn.
Ey Oğul! Senin için, 360 hadîs-i şerîf, 44 haber ve dînimizin direği olan namazın 7 şartı, 5 rüknü, 7 vacibi ve 14 sünneti, 25 müstehâbı ve 14 müfsidini, Hanefî mezhebi âlimlerinin kitaplarından toplayıp, sana beyân ettim. Bunlarla amel edip, feyz-ü-necâta dâhil olasın!
Bil ki, 1090 âdabı, sen ve senin gibi müslüman evlâdları için topladım. Bunlar ile amel edersen, sana yeter. Eğer tenbellik eder de Allahü teâlâya âsî olur, bunları terk edersen, dünyâda esâret ve rezalete, âhırette azâba düçâr olursun.
Eğer bunlarla amel edip, diğer din kardeşlerine de tavsiye edersen, senin için fâidesi olur. Sana hayır duâ ederler. Hak teâlâ hazretleri, inşâallah duâlarını kabûl eder. Zîrâ kul, kulun duâsı ile affolunur.”
Kitabın sonunda ise müellif şöyle demektedir:
“İşbu (Ey Oğul) kitabında yazılı olan hadis-i şerifler ve kelamlar sahihtir. Bu eseri tasnif ederken, müellif fakir Süleyman ibni Ceza’nın “rahime-hullahü teâlâ” istifade ettiği kitaplar şunlardır:
İhya-i Ulum, Camiü’l-Usul, Resûl-i Enver, Bostanü’l-arifin, Mesabih, Meşarık, İrşadü’s-sabirin, Kutül kulub, Cami-i Tirmizi, Camiü’l-Cinan, Behcet-ül Envar, Mev’iza-i Musa, Vasiyet-i Ebû Hüreyre. Bu 13 kitaptan ihtisar edip çıkardığım şu eseri, müslümanların çocukları için, hazırladım.”
Ey Oğul Kitabı’nı okumak için tıklayınız.
Tavsiye Yazı –> İlmihal nedir? Niçin Okunur?
Tavsiye Yazı –> Bir Üniversiteliye Cevap (Seyyid Abdülhakim Arvasi)