169 – Yemek yiyeceğin zaman, ellerini yıkamak sünnettir. Peygamberimiz “aleyhisselâm”, yemek yerken sağ ayağını diker, sol dizi üzerine otururdu. Masa etrafında sandalyede oturmak da caizdir. Yemekten evvel Besmele-i şerif söylemek sünnettir. Resûlullaha “sallallâhü teâlâ aleyhi ve sellem” yemek adabı sorulunca: “Biz kuluz, kul gibi yemeliyiz!” buyurdu.
Yemekte 4 tane farz vardır:
1) Yemeği, rızkı Allahtan bilmek.
2) Yediğin yemek helal ve tayyip olmak.
3) Yemek hazm oluncaya kadar Allahın emrinden çıkmamak. Yabancı kadınlarla birlikte yememek.
4) Yemek hazm oluncaya kadar ondan hâsıl olan kuvvetle Allahın nehyini işlememek.
Yemekte 2 tane haram vardır:
1) Karnı doyduktan sonra, yine tıka basa yemek.
2) Sofrada çalgı, yabancı kadın, içki kumar ve sair haram şeyler bulundurmak.
Yemekte 3 tane sünnet vardır:
1) Yediğin kapta yemek artığı bırakmayıp tam olarak yemek ve yemek yediğin kabı tam olarak silmek.
Peygamberimiz “aleyhisselâm” yemek yediği kabı mübarek parmağı ile sıyırıp parmağını yaladığı vakidir. Sen ise, kibir ile yemeğin yarısını kaplara bulaştırıp terketme! Sonra yemeklere hasret çekersin.
2) Yemek sofrasında, önündeki ufaltıları yemek, yemeğin şifasındandır. Önünde küçük lokma varken büyüğüne başlama ve ufaltıları yemekten çekinme!
3) Bedenin rahatını seversen az yemek ye! Yemeğin adabı ve sünnetleri çoktur. Fakat başlarken Besmele ile başlamayı, sonunda da Elhamdülillah demeyi unutma! Evvel ve sonunda tuzla başla ve bitir!
101 – Yemek adabı:
Fetavayi Hindiye’de, 5. ciltte diyor ki yemeye başlarken ve bittikten sonra elleri yıkamak sünnettir. Başlarken (Bismillahirrahmanirrahim) demek ve sonunda (Elhamdülillah) demek sünnettir. Sağ el ile yemek, sağ el ile içmek sünnettir. Cünüp olan erkek ve kadının ellerini ve ağzını yıkamadan evvel yemesi ve içmesi mekruhtur. Hayzlı kadın için mekruh değildir. Kaynar şey yememeli, yemeği koklamamalı ve içine üflememelidir. Yolda yürürken yemek ve içmek mekruhtur. Başı açık yemek caizdir. Açlıktan ölecek kimsenin leş yemesi caizdir. Leş bulamazsa ve birisi, (Elimi kes yi!) veya (Benden bir parça kes yi!) derse kesmesi, yemesi caiz olmaz. Kendi uzvundan et kesip yemesi de caiz olmaz. Bir kimseye bir şeyi kaça aldın deseler, 5 liraya derse, halbuki on liraya almış olsa, yalan söylemiş olmaz. Kokmuş et yemek haramdır. Kokmuş yağ, süt yemek haram değildir. Yemek ekşise, koksa necis olmaz. Fakat yemesi haram olur. Ağac altına düşmüş meyvaları, yerden alıp yemek sahibinin helal ettiği bilinirse helal olur. Nehir üzerinde sürüklenen meyvaları alıp yemek helal olur. Fakir, zenginin verdiği sadakadan, zengine hediye etse, alması caiz olur.
Habîb-i kibriya buyurdular ki: (Yemekten sonra bu duâyı okuyan kimsenin günahları affolunur: “El hamdülillahillezi et’amena hazet-taame ve rezekana min gayr-ı havlin minna ve la kuvvete”.)
193 – İbadetlerine sevap verilmesi ve duaların kabul olması için helal nafaka kazanmak şarttır. Rızkının helal olması için her işinde, her hareketinde, doğruluktan ayrılma! İslamiyetin emirlerini eksiksiz ve tam olarak yap, sanatında, vazifende ve memuriyetinde istikâmetten ayrılma, hile ve hıyanet yollarına sapma ki aldığın para, ücret ve aylık sana helal olsun!
Sabahleyin yemeği erken yemenin 4 faydası vardır:
1- Ağız kokusunu giderir.
2- Sonra su içilse, vücuda ziyan etmez.
3- Bir yere gidecek olursa, karnı tok olur.
4- Kimsenin lokmasında ve yemeğinde gözü kalmaz.
Az yemek, çok faydalıdır. Mesela, suyu az içirir, uykuyu az uyutur. Çok yemek ise, insanı tembelleştirir, vücudu yorar, fazla su içirir ve malayaniye sebep olur. [Malayani lüzumsuz, faydasız iş ve söz demektir.]
Yemeye, içmeye başlarken (Bismillahirrahmanirrahim) oku! Ramazanda iftar ederken, Besmeleden sonra, (Zehebez-zama vebtelletil-uruk ve sebetel ecîr inşaallahü teâlâ) oku! Yemek yedikten sonra, (Elhamdülillah) söyle. Sonra, olur olmaz şeylerle dişlerini karıştırma! [En iyi diş temizleme vasıtası misvaktır.]
SU İÇMEK ADABI
170 – Su içerken bir solukta içme, 3 defada iç! Terli iken soğuk su içme, uyku arasında su içme, çok su içme! Bunların hepsinin vücuda zararları vardır. Bir toplantıda su istendiği zaman, baş taraftan su vermeye başla, sağdan dolaş! Peygamberimiz “sallallâhü aleyhi ve sellem” buyurdu ki (Su içeceğiniz vakit, ayakta içmeyiniz! Vücudunuza zararlıdır. Yalnız abdestten artan su ve zemzem-i şerif ayakta içilebilir.)