Sual: İdrar karçıranlar, necaset temizlemekte güçlük çekenler namazlarını nasıl kılarlar? Fıkıh kitaplarında bu meselede bir kolaylık var mıdır?
Cevap: İdrar, kan kaçıranların ve necaset temizlemekte zahmet çekenlerin Mâlikî mezhebini taklit etmeleri, (Mafüvat) şerhinde yazılıdır. (El-fıkıh-u alel-mezahib-il erbea)da diyor ki (Mâlikî mezhebinde, sağlam insandan çıkan bevl, meni, mezi, vedi, istihaza kanı, gait ve yel abdesti bozar. Mak’attan ve bedenden taş, solucan, cerahat, sarı su, kan çıkınca bozulmaz. Abdesti bozanlar, hastalık ile çıkarsa ve çıkması men’ olunamazsa, 2 kavil vardır. 1. kavilde bevl, bir namaz vaktinin yarısından çok devam eder ve çıkma zamanı belli olmazsa, abdesti bozmaz. 2. kavle göre, bu 3 şart olmasa da, hastanın abdestini bozmaz. Çıkmadığı zaman abdest alması müstehab olur. Hastaların, ihtiyarların, abdest almakta haraç ve meşakkat olduğu zaman, bu kavli taklit etmeleri sahih olur. Bevlin kesildiği zamanı belli ise, bu zamanda abdest alması iyi olur. İstibra zamanı uzun süren veya sonraları damlayan ve bir namaz vakti devamlı akmadığı için özürlü olamayan hanefi ve Şâfiîler, Mâlikî mezhebini taklit eder. İbni Âbidin, Talak-ı ric’ide buyuruyor ki (Âlimlerimiz, zaruret olunca, malikiye göre fetva verdi. Bir mesele hanefide bildirilmemiş ise, maliki taklit olunur.) Kulaklar üstündeki cilt, baş demektir. Meshedilmesi farzdır. Bu cildin, yüz sayılarak gasl edilmesi, hanefi kitaplarında yazılı değildir. Lezzet kasıt ederek, nikahlamak câiz olan kadının cildine, saçına dokunmak bozar. Gusülde ağzı ve burnu yıkamak farz değil, sünnettir. Her namaz vakti için ayrı teyemmüm yapılır. Kelb [köpek] ve hınzır [domuz] necis değildir. Fakat, yenilmeleri haramdır. Balığın dahi kanı necistir. Necasetten taharet bir kavle göre farz, diğer kavle göre sünnettir. Basur, idrar, gaita damlaları bedene, çamaşıra bulaşırsa affolur. İnsanın ve hayvanın kanının, yara, çiban suyunun avuç içi kadarı affolur. Namazda her rekatte Fâtiha okumak ve rükûda, secdelerde tumaninet [sakin durmak] farzdır. İmâmın gizli okuduğu rekatlerde cemaatin Fâtiha okumaları müstehab, aşikare okuduğu zaman cemaatin de okuması mekruhtur. Kıyamda, sağ el sol elin üstünde olarak, göğüs ile göbek arasına koymak veya 2 eli 2 yana salıvermek müstehaptır. Farzlarda (Euzü…) okumak mekruhtur. Fâtihayı rükûda tamamlamak namazı bozar.)
(Ez-Zehire lil Kurafi) Maliki fıkıh kitabının 2. baskısı, 1402 [m. 1982] de Mısırda yapılmıştır. Buyuruyor ki (İmâm-ı Mâlik, avâmın müctehidleri taklit etmeleri vâcibdir buyurdu. Mezhepler, Cennete götüren yollardır. Bunlardan birinde ilerliyen Cennete gider.)
İmâm-ı Malik’ten İbnül-Kasım “radıyallâhu anhüma” yolu ile gelen rivayetleri hâvi (El-müdevvene) kitabının son baskısı Beyrut’ta yapılmıştır. Burada buyuruyor ki (Kadının el ayası, fercine dokununca abdesti bozulmaz. Soğuktan, hastalıktan devamlı mezi sızarsa abdest bozulmaz. Şehvetle, düşündükçe sızarsa bozulur. İstihaza kanı, idrar sızarsa, bir kavle göre bozulmaz ise de, her namaz için abdest alması müstehab olur. Abdestte sakal hilallanmaz. Ehl-i bidat arkasında namaz kılınmaz). Kaş, kirpik ve seyrek sakalın altını ıslatmak, sık sakalın üstünü yıkamak farzdır. Ayak parmakları arasını hilallemek müstehaptır. Abdestten sonra, bez ile kurulanmak câizdir. Abdestin farzları 7’dir. Gusülün farzları 5’tir. Hayatın, malın gitmesi, hasta olmak, hastalığın artması, şifanın gecikmesi korkusu varsa teyemmüm câiz olur. Müslüman tabib bulamazsa, kâfir tabibe ve tecrübelere îtimat olunur. El ile yıkanan bir şey temiz olunca, el de temiz olur.
Tavsiye Yazı –> Mest üzerine mesh nasıl yapılır?