Guslün farzları Hanefide 3, Malikide 5, Şâfiîde 2 Hanbelide 1’dir. Hanefide:
1- Bir kere ağzına su vermek. Dişlerin arasını ve diş çukurunun içini ıslatmak farzdır.
2- Bir kere burnuna su vermek.
3- Bir kere cemii bedenini yıkamaktır. Bedenin, ıslatmasında haraç olmayan yerlerini yıkamak farzdır. Bedenin bir yeri, zaruri olan, yani insanın yapmadığı, yaratılışta bulunan bir sebep ile ıslatılmazsa affolur, gusül sahih olur.
Gusül abdesti, 15 nev’dir: 5’i farz, 5’i vâcip, 4’ü sünnet, 1’i müstehab. Farz olan gusül, hatunun hayız ve nifastan kesildikte, erkeğin cima yapınca, yani avrete mukarenetinde, şehvetle meni aktıkta, ihtilam olup döşeğinde veya donunda meni görünce, kılmadığı namazın vakti çıkmadan evvel, gusül farzdır.
Vâcip olanlar: Meyyiti yıkamak, bir sabi baliğ olunca gusletmek ve bir arada yatan er ve avretin arasında bulunmuş olan meninin hangisinden olduğu bilinmese, ikisi dahi gusletmek ve bir kimsenin üzerine bulaşmış olup da, bunun ne zamandan olduğunu bilmese, gusletmek. Ve bir hatun çocuk getirdiğinde, kan gelmemiş olsa bile gusletmek. (Kan gelmişse, gusül farz olur).
Sünnet olanlar: Cuma günü için ve bayram günleri için ve ihram vaktinde -ne niyetle olursa olsun- ve Arafat’a çıkmadan evvel gusletmek. Müstehab olan gusül, bir kâfir imana geldiğinde -küfür halinde iken, cünüp ise, gusül farz olur- ve cünüp değil ise, müstehab olur.
Gusülün haramı 3’tür:
1- Erlerin erlere ve avretlerin avretlere, gusül vaktinde, göbeği altından dizinin altına kadar olan yerlerini birbirine göstermek.
2- Alâ kavlin- müslüman hatunlar, kâfir avretlerine, gusül ederken, görünmek (sair vakitlerde dahi hüküm yine böyledir).
3- Suyu israf eylemek.
Gusülün sünnetleri, Hanefide 13’tür:
1- Su ile istinca etmek. Yani makatı ve zekeri yıkamak.
2- Ellerini bileklerine kadar yıkamak.
3- Bedeninde hakiki necaset var ise gidermek.
4- Mazmaza ve istinşakta mübalağa etmek. Ağızda ve burunda ıslanmadık iğne ucu kadar kuru yer kalsa, gusül sahih olmaz. Evvelinde namaz abdesti almak.
5- Gusül abdesti için, niyet etmektir.
6- Her azasını, suyu dökünürken oğuşturmak.
7- Evvela başına, sonra sağ, sonra sol omuzlarına üçer kere su dökmek.
8- El ve ayak parmaklarını hilallemek. Yani parmak aralarını ıslatmak.
9- Ardını ve önünü kıbleye döndürmemek.
10- Gusül ederken, dünya kelamı söylememek.
11- Mazmaza ve istinşakı üçer kere etmek.
12- Her azada, sağdan başlamak.
13- Guslettiği yerde bevl birikiyorsa, bevl etmemek. Bu saydıklarımızdan başka sünnetler de vardır.
(El-fıkh-ü alel-mezahib-il-erbea) da diyor ki (Cünüp olan erkeğin ve kadının, gusül abdesti almadan evvel, abdestsiz yapılması caiz olmayan, amal-i şeriyyeden birini yapması, dört mezhepte de haramdır. Mesela, cünüp iken, farz veya nâfile namaz kılması helal değildir. Su bulamaz ise veya hastalık gibi bir sebep ile suyu kullanamaz ise, teyemmüm etmesi lazım olur. Cünüp iken, farz veya nâfile oruç tutması sahih olur. Kur’ân-ı Kerîmi tutması ve okuması haramdır. Kur’ân-ı Kerîmi abdestsiz tutmak da helal değildir. Mescide girmesi de haramdır. Düşmandan korunmak için veya bir hüküm çıkarmak için, bir-iki kısa âyet okuması, mescitten kova, ip, su almak için veya başka yol bulamadığı için, girip hemen çıkması caiz olur. Duâ niyeti ile bir kısa âyet, mesela Besmele okuyabilir. Mescide girmeden teyemmüm eder.)
Tavsiye Yazı —> Gusül Abdestine dair sualler