Sual: Tul-i emel caiz midir?
Cevap: Ahlak kitaplarında anlatılan kalp hastalıklarının birisi de tûl-i emeldir. Tûl-i emel, zevk ve safa sürmek için çok yaşamayı istemektir. İbadet yapmak için, çok yaşamayı istemek, tul-i emel olmaz. Tûl-i emel sahipleri, ibadetleri vaktinde yapmazlar. Tövbe etmeyi terkederler. Kalpleri katı olur. Ölümü hatırlamazlar. Vaaz ve nasihattan ibret almazlar. Hadis-i şerifte, “Lezzetlere son veren şeyi çok hatırlayınız” buyuruldu. Hadis-i şerifte, “Ölümden sonra olacak şeyleri bildiğiniz gibi, hayvanlar da bilselerdi, yemek için semiz hayvan bulamazdınız” ve “Gece ve gündüz ölümü hatırlayan kimse, kıyamet günü şehitler yanında olacaktır” buyuruldu. Tûl-i emel sahibi, hep dünya malına ve mevkiine kavuşmak için ömrünü harcar. Ahireti unutur. Yalnız zevk ve safasını düşünür.
Çoluk çocuğunun 1 senelik gıdasını hazırlamak, uzun emel olmaz. 1 senelik nafakaya havayıc-i aslıye denir. Lüzumlu eşyadan sayılır. Nisâb hesabına katılmaz. Buna mâlik olan, zengin sayılmaz. Buna mâlik olmayan bekar kimsenin 40 günlük gıda maddesi saklaması caizdir. Daha fazla saklamaları tevekkülü bozar. Hadis-i şerifte, “İnsanların en iyisi ömrü uzun ve ameli güzel olan kimsedir” ve “İnsanların en kötüsü, ömrü uzun, ameli kötü olandır” ve “Ölmek istemeyiniz. Kabir azâbı çok acıdır. Ömrü uzun olup İslamiyete uymak, büyük saadettir” ve “Müslümanlıkta beyazlaşan kıllar, kıyamet günü nur olacaktır” buyuruldu.
Tul-i emelin sebepleri, dünya zevklerine düşkün olmak ve ölümü unutmak ve sıhhatine, gençliğine aldanmaktır. Tul-i emel hastalığından kurtulmak için, bu sebepleri yok etmek lazımdır. Ölümün her an geleceğini düşünmelidir. Sıhhatin, gençliğin ölüme mâni olmadıklarını unutmamalıdır. Çocuklardaki ve gençlerdeki ölüm sayısının yaşlılardaki ölüm sayısından çok olduğunu istatistikler göstermektedir. Çok hastaların iyi olup yaşadıkları, çok sağlam kişilerin çabuk öldükleri her zaman görülmektedir. Tul-i emel sahibi olmanın zararlarını ve ölümü hatırlamanın faydalarını öğrenmelidir. Hadis-i şerifte, “Ölümü çok hatırlayınız. Onu hatırlamak, insanı günah işlemekten korur ve ahirete zararlı olan şeylerden sakınmaya sebep olur” buyuruldu.
Ashâb-ı kiramdan Bera bin Azib “radıyallahü teâlâ anh” diyor ki bir cenazeyi götürdük. Resûlullah, kabir başına oturdu. Ağlamaya başladı. Mübarek gözyaşları toprağa damladı. Sonra, “Ey kardeşlerim! Hepiniz buna hazırlanınız” buyurdu. Ömer bin Abdülaziz, bir alimi görünce, nasihat istedi. O da, şimdi halifesin, istediğin gibi emredersin. Yarın öleceksin, dedi. Biraz daha söyle deyince, Âdem aleyhisselâma kadar, bütün dedelerin ölümü tattı. Şimdi sıra sana geldi, dedi. Halife, uzun zaman ağladı. Hadis-i şerifte, “İnsanlara vaiz olarak ölüm yetişir. Zenginlik isteyene, kaza ve kadere iman etmek yetişir” buyurdu ve “İnsanların en akıllısı, ölümü çok hatırlayandır. Ölümü çok hatırlayan insana, dünyada şeref, ahirette yüksek dereceler nasip olur” ve “Allahü teâlâdan haya ediniz. Başkalarına kalacak olan şeyleri toplamakla vaktinizi kaybetmeyiniz. Kavuşamayacağınız şeyleri ele geçirmek için uğraşmayınız. İhtiyaçınızdan fazla binalar yapmakla hayatınızı harcamayınız” ve “Evlerinizi haram malzeme ile yapmayınız. Dininizin ve dünyanızın harab olmasına sebep olur” ve çok sevdiği Üsame bin Zeyd’in “radıyallahü teâlâ anhüma” bir ay sonra ödemek üzere yüz altına bir köle satın aldığını işitince, “Siz buna hayret etmediniz mi? Üsame tul-i emel sahibi olmuş” buyurdu.
İhtiyaç maddelerinin veresiye de alınmaları caizdir. Bir hadis-i şerifte, “Cennete gitmek isteyen, uzun emel sahibi olmasın. Dünya işleri ile uğraşması ölümü unutturmasın. Haram işlemekte Allahtan haya etsin” buyurdu. Haram olan lezzetlerin içinde yaşamak için uzun emel sahibi olmak haramdır. Mübahlarla lezzetlenmek için tûl-i emel sahibi olmak, haram değil ise de, iyi değildir. Çok yaşamayı değil, sıhhat ve afiyet ile yaşamayı istemelidir.
Tavsiye Yazı –> Ahlak İlminin Faydaları Nelerdir?
1 Yorum