10– KİTÂB-ÜL-HUDÛD
“Hudûd”, had lafzının çoğuludur. “Had” lügatda mâni’ olmak manâsınadır. Şerî’atte, Allahü teâlânın hakkı olarak yerine getirilmesi vâcib olan ukûbet-i mukaddere [mikdârı belli cezâdır] diye ta’rîf edilmiştir.
“Ukûbât”, dövmek yâhud kesmek yâhud taşlamak veyâ öldürmek gibi cezâlardır.
“Ukûbât-ı mukaddere”, Kitâb yâhud sünnet veyâ icmâ’ ile farz ve takdîr olunan cezâdır.
Âlimler, ukûbât-ı mukaddereye âid meseleleri ve hükümleri aşağıdaki bâblara göre yazmışlardır:
Bu bâblar: “Haddi gerektiren ve gerektirmeyen vaty bâbı, zinâya şâhidlik ve ondan rücu’ bâbı, içki haddi bâbı, kazf haddi bâbı, ta’zîr bâbı”.
Haddi gerektiren ve gerektirmeyen vaty bâbı:
Bu bâb, şer’î had cezâsını gerektiren ve gerektirmeyen vatye âit hükümleri ve meseleleri bildirmektedir.
Zinâya şâhidlik ve ondan rücu’ etme bâbı:
Bu bâb, zinâ üzerine şâhidliğe ve ondan rücu’ etmeye dâir meseleleri ve hükümleri bildirmektedir.
İçkiye had cezâsı bâbı:
Bu bâb, içki içen mükellef, akıllı müslümân için verilmesi gereken had cezâsına âit meseleleri ve hükümleri ihtivâ eder.
Kazf haddı bâbı:
“Kazf”, lügatda fırlatmak, atmak demektir. Şerî’atde iffetli olan erkek veyâ kadına zinâ lafı atmaktır. Bu bâb, icmâ’ ile büyük günâhlardan olan zinâya had cezâsı ile alâkalı meseleleri ve hükümleri bildirir.
Ta’zîr bâbı:
“Ta’zîr”, lügatta edeblendirmek demektir. Şerî’atte haddan dahâ hafîf cezâ ile cezâlandırmak diye ta’rîf olunmuştur. Bu husûsla alâkalı meseleler ve hükümler bu bâbda yazılmıştır.