Hazret-i Gavsü’s-sakaleynin ve hazret-i Müceddidin üstünlüğü bildirilmektedir.
Allahü teâlâya hamd ve Resûlüne salât ve selâm olsun. Kayyûm-ı Rabbânî Müceddid-i elf-i sânî ile Mahbûbu Sübhânî Şeyh Abdülkâdir Geylânî’nin “radıyallahü teâlâ anhümâ” birinin diğerine üstünlüğünü suâl eden iltifâtkâr mektûbunuz geldi.
Kıymetli efendim! Üstünlük cüz’î ve küllî olmak üzere iki kısımdır. Suâlin cüz’î üstünlük husûsunda olmadığı açıktır. Küllî üstünlüğün esâsı Allahü teâlâya yakınlığın çok olmasıdır. Bu ise bâtın ile ilgilidir. Akılla anlaşılmaz. Ancak menâkıbın azlığı ve çokluğundan bir işâret maksada götürebilir. Fakat kat’î birşey söylenemez. Nakil, Kitâp, sünnet ve birinci asrın icmâ’ından ibârettir. Her iki büyüğün Kitâp ve sünnetin geldiği ve icmâ’ın vuku bulduğu zamândan sonra yaşadıkları malûmdur. Şerîatin bu üç kaynağında bu husûsta bir bilgi yoktur. Bu husûsda keşfin ise hatâlı olması muhtemeldir. Bir meselede muhâlefet edene huccet gerekmez. Pîrâna muhabbette taşkınlıktan uzak olmayan mürîdlerin sözlerine itibâr edilmez. Bu her iki büyüğün kemâlâtını iyi bilen ve ikisinin de küllî üstünlüğüne göre kat’î hükümde bulunan keşf sâhibinin sözüne de itibâr edilmez. O hâlde en sâlim yol, bu işi Allahü teâlâ bilir demek ve böyle lâzım olmayan şeyleri konuşmamaktır. Her iki büyüğün fazîletlerini söylemek gerekir. Bu husûsta edeben ağzı açmamalıdır. Bu mesele dînin zarûrî meselelerinden değildir ki, bunlardan bahsedilsin. Bizim imâm-ı Rabbânî hazretlerine âşıklıktan dolayı dîvânelikten bahsetmemiz doğru değildir.
Şiir:
Aslâ az ve çok hakkında konuşmamalı,
Ayağı sınırdan ileri koymamalı.
Bütün âlem cemâl-i ezelînin aynasıdır,
Bakmalı, fakat konuşmamalı.
Sonraki Mektup –> 8. Mektup