Sual: Osmanlı Devleti zamanında nasıl memur olunurdu? Bir de ilkokul ve liselerde nasıl öğretmen olunurdu?
Cevap: Çok teferruatlı bir mevzuya kısaca cevap vermenin imkânsızlığını takdir edersiniz. Osmanlılarda klasik devirde medresenin bugünki liseye denk gelen kısmını bitiren imam olur. Bu kişi aynı zamanda sibyan mektebinde (ilkmektepte) muallimlik de yapar. Medresenin yüksek kısmını bitiren, lise seviyesindeki kısımlarında; lisans üstü seviyedekini bitiren, yüksek seviyedekine müderris olur. Tanzimattan sonra mektepler açıldı. Buraya muallim yetiştirmek üzere muallim mektepleri açıldı.
Klasik devirde memur olmak için ya medrese tahsilliler alınır; ya da çekirdekten yetiştirilirdi. Bunun için çocuk bir devlet dairesine (kalemine) çırak girer; şakird olur; kalfa olur, usta olur, katib olur. Tanzimattan sonra memur yetiştiren liseler açıldı. Mülkiye ve hukuk mektebi mezunları istihdam edilmeye başlandı. Çırak usulü de devam etti. Devlet adamı olmak için klasik devirde ekseriya saraydaki enderun mektebinin mezunu olmak aranır. Tanzimattan sonra mülkiye mektebi kuruldu.
Hakim olmak için medresenin yüksek derecesini bitirmek gerekir. Tanzimattan sonra mekteb-i hukuk kuruldu. Her devirde hiç tahsili olmayan kimse de kabiliyeti ve şansı yardımıyla her memuriyete alınabilirdi. Sadece müderris ve hakim olamaz.
Benzer Suallerin Cevaplarını Okumak İçin Tıklayınız