Hicretin 1. senesinde vukû bulan diğer bâzı olaylar
Hicretin 1. senesinde, Ensâr’dan Es’ad bin Zürâre, Berâ bin Ma’rûr, Külsüm bin Hidm, Muhâcirlerden Osman bin Maz’ûn vefât etti. Kâfirlerle savaşa izin verildi. Ayrıca, Medîne’nin hava ve suyunun te’sirine dayanamayan Hazreti Ebû Bekr ile Bilâl-i Habeşî radıyallahü anh sıtma hastalığına tutuldular. Bunun üzerine Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem; “Yâ Rabbî! Mekke’yi sevdirdiğin gibi Medîne’yi de bize sevdir ve burada bize bereket ve rızk bolluğu ver” diye duâ ettiler. Cenâb-ı Hak da duâsını kabul buyurup, Muhâcirlere Medîne’yi sevdirdi.
Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellemin bizzat iştirâk ettikleri Ebvâ, Veddân gazâları bu senede yapılmıştır. 2. yılın başlarında; Buvât, Safevân, Züluşeyre gazâları bunları tâkib etmiş ve bu gazâlarda savaş vukû bulmamıştır.
İlk Yazulı andlaşma
Mekkeli müşrikler boş durmuyor, Resûlullah efendimize, Mekke’de yapamadıklarını Medîne’de yapmaya kalkışıyorlardı. Medîneli müşriklere tehdit mektupları gönderdikleri gibi, Medîne’deki Yahudi kabîlelerine de tehdidlerle dolu mektuplar, ve haberler gönderiyorlardı. Onların bu tehdidleri, Yahudilerin, Resûlullah efendimize yaklaşmalarına sebep oldu.
Bu sırada Yahudiler, Resûlullah efendimizin huzûruna gelip; “Sizinle sulh yapmaya geldik. Bir andlaşma yapalım da birbirimize zararımız olmasın” dediler. Peygamberimiz de onlarla 55 maddelik bir andlaşma yaptı ki, alınan bu kararların bâzıları şöyledir:
1) Bu andlaşma; Resûlullah Muhammed aleyhisselâm tarafından Mekkeli ve Medîneli müslümanlarla, onlara tâbi olanlar ve sonradan iltihâk edenler ve onlarla beraber savaşanlar arasında yazılan bir belgedir.
2) Şüphesiz ki, bunlar diğer insanlardan ayrı bir cemâattir.
3) Her kabîle, esirlerinin kurtulmalık akçelerini (müslümanlar arasındaki adalete göre) ortaklaşa ödeyeceklerdir.
4) Müslümanlar, kendi aralarında karışıklık çıkaran kimselere, evlatları bile olsa, karşı cephe alacaklardır.
5) Yahudilerden müslümanlara tâbi olanlar, her hangi bir zulme uğramayacakları gibi, onlara yardım da edilecekdir.
6) Yahudiler, müslümanlarla berâber bir grup teşkil edecek, herkes kendi dîninin îcâblarını yerine getirecektir.
7) Yahudilerden hiç birisi, Muhammed aleyhisselâmın izni olmadan askerî bir sefere çıkamayacaktır.
8) Hiç bir kimse, anlaştığı kimseye kötülük etmeyecek, zulme uğrayana mutlaka yardım edilecektir.
9) Medîne vâdisi, bu andlaşmayı yapanlar için dokunulmaz, haram bölgedir.
10) Mekkeli müşrikler ve onlara yardım edenler hiç bir surette himâye edilmeyeceklerdir.
11) Medîne’ye hücûm edecek kimselere karşı, müslümanlar ile Yahudiler aralarında yardımlaşacaklardır. Yahudiler, bu andlaşma ile (görünüşte) müslümanlarla dostluk yapacaklar, onlara kin tutmayacak ve düşmanlıkta bulunmayacaklardı. [1]
[1] Süheyli, er-Ravzül-Ünf, s. IV, 289.