Sual: Vatan-ı ikamet nedir? Burada namazlar nasıl kılınır?
Cevap: Vatan-ı ikâmet geçici vatandır. Giriş ve çıkış günlerinden başka Hanefi mezhebinde 15, Şâfiî ve Maliki mezheplerinde 4 gün veya çok devamlı kalıp, sonra çıkmaya niyet edilen yere (Geçici vatan) denir. Bir yerde bu miktar kalmaya niyet ederken, bu müddet içinde, başka yere gidip kalmaya ve yine buraya dönmeye de niyet edilirse, burası geçici vatan olmaz. Geceleri burada, gündüzleri başka yerde kalmaya niyet ederse, burası vatan-ı ikâmet olur. Okumak için veya vazife yapmak için bir yerde senelerce kalmaya ve sonra buradan çıkmaya niyet ederse, burası (Vatan-ı ikâmet) olur. Burada, çıkmamak niyeti ile yerleşseydi, vatan-ı asli olurdu.
Vatan-ı ikâmet 3 şeyle bozulur: Başka bir vatan-ı ikâmete gidince, sefer niyeti ile çıkmamış olsa ve aralarındaki uzaklık 3 günlük yoldan az olsa bile önceki vatan-ı ikâmet bozulur. Vatan-ı asliye gidince de bozulur. Bir hanefi, Mekke-i mükerremede 15 gün oturup sonra, Mina’ya gidip evlenirse, Mina vatan-ı asli olur. Mekke-i mükerreme vatan-ı ikâmet olmaktan çıkar. 3. sebep, sefere niyet ederek çıkmaktır. Yani vatan-ı ikâmetten 3 gün 3 gece uzağa gitmeye niyet ederek ayrılınca, burası vatan-ı ikâmet olmaktan çıkar. Daha az yola niyet ile gidip gelseydi, geçici vatanı bozulmazdı. Vatan-ı ikâmetten niyetsiz çıkıp, başka yerde 3 günlük yola gitmek için niyet ederse, 3 günlük yol yürümeden önce, vatan-ı ikâmete girerse, seferi olması bozulur. Mukim olur. Niyet ettikten başlayarak 3 günlük yol gittikten sonra, buraya girerse veya buradan hiç geçmezse, mukim olmaz. Şâfiîde bir yerdeki işinin 4 günden önce bitmeyeceğini bilirse, niyet etmese de, oraya girince mukim olur. Müddetini iyi bilmezse, 18 gün sonra mukim olur.
İstanbul’dan Bağdat’a ve Mekke-i mükerremeden Kufe’ye 15 gün kalmak niyeti ile giden birer hanefi, bu vatan-ı ikâmetlerinden çıkarak, Kasır denilen yere gelseler, her ikisi de Kasra giderken misafir olmaz. Çünkü, Kasır denilen yer, Bağdat ile Kufe arasındadır. Her ikisinden 2 günlük yol uzaktır. Kasırda 15 gün kalmaya niyet ederlerse, Bağdat ve Kufe, vatan-ı ikâmet olmaktan çıkar. Çünkü Kasır şehri, yeni vatan-ı ikâmetleri olur. 15 gün sonra Kasırdan Kufe’ye gelseler, misafir olmazlar. Kufe’den bir gün sonra çıkıp Bağdat’a gitseler, yolda Kasırdan geçseler, yolda hep misafir olmazlar. Çünkü, Kasır, ikisi için de vatan-ı ikâmet idi. 3 günlük yola niyet etmeden çıkıp gelince, misafir olmazlar. Bunlar Bağdat’tan ve Kufe’den ilk çıkışlarında 4 günlük yola niyet etselerdi ve Kasırda karşılaşıp, her ikisi de Kufe’ye gidip, 1 gün kalıp, sonra Bağdat’a gitselerdi, hep misafir olurlardı. Çünkü, 3 gün sefer niyet etmişlerdir. İstanbullu, bu yolu yürümüştür. Mekke-i mükerremeli ise, sefere çıkınca, Kufe, vatan-ı ikâmet olmaktan çıkmıştır. Kasır şehri, vatanları olmadığı için, buradan geçmeleri, mukim olmalarına sebep olmaz. İstanbul’dan gelen, Kufe’de 15 gün kaldıktan sonra, Mekke’ye gitmek niyeti ile yola çıksaydı, 3 günlük yol gitmeden, bir iş için, yine Kufeye dönseydi, mukim olmazdı. Çünkü, 3 günlük yola gitmek niyeti ile çıkınca, Kufe şehri vatan-ı ikâmet olmaktan çıkmıştır. Kufe, Bağdat’ın ve Kerbela’nın cenubundadır.
Tavsiye Yazı –> Hakiki Müslüman olmanın şartları nelerdir?