Sual: Tecvid ilminde “İbtida” kavramı ne demektir?
Cevap: İbtida sözlükte, başlamak demektir. Tecvit ilminde ise Kurʼan-ı Kerimʼi ilk defa okumaya başlamaya veya vakf yaptıktan sonra okumaya devam etmek için tekrar başlamaya denir. İbtida, hareke ve manaya uygun yerden yapılır.
Bir konuşmaya bile iyi bir başlangıç yapmak veya uygun olan yerlerde durmak konunun anlaşılması bakımından mühimdir. Kurʼan-ı Kerimʼi okurken de vakf ve ibtida yerlerini iyi bilmek gerekir. Çünkü vakf ve ibtida, doğrudan doğruya Kurʼan-ı Kerimʼin manası ile ilgili bir konudur. Kurʼan okurken durulacak ve başlanacak yerlerin bilinmesi Kurʼan-ı Kerimʼin daha iyi anlaşılmasını sağlar. Allahü teala “… Kurʼanʼı tane tane oku.ˮ buyurmaktadır [Müzzemmil 4]. Kurʼan-ı kerimʼin tane tane, yavaş yavaş ve manası üzerinde düşünerek okunması ilahi tebliğin daha iyi anlaşılması bakımından mühimdir. Vakf ve ibtidaya riayet Peygamber efendimizin “aleyhisselam” sünnetiyle de sabittir. Ümmü Seleme, “Resûlullah Kurʼan-ı Kerim’i âyet sonlarında dura dura okurdu.” demiştir [Tirmizî, Kıraat, 1.] Sevgili Peygamber efendimiz, Kurʼan-ı Kerimʼi düzgün okumayı ve Kur’an-ı kerime uygun yaşamayı isterlerdi.
Kurʼan-ı Kerimʼi, âyetlerin mana ve lafız bütünlüğü bakımından, vakf ve ibtida kurallarına uygun okumak gerekir. Âyet sonlarına ve durak işaretlerine (secavend) dikkat ederek Kurʼan okuyan bir kimse, genellikle doğru vakf ve ibtida yapmış olur. İbtidada dikkat edilecek en önemli konu, okumaya başlanacak yerin manasının gelen âyet ile bütünlük sağlamasıdır.
Vakf ve ibtida kurallarına uymamak, Kurʼan-ı Kerimʼin manasını anlaşılmaz bir hâle getirir. Nisâ süresi 43. âyetinde, “Lâ tagrabussalâte” (namaza yaklaşmayınız) âyet-i kerimesinin devamını okumadan vakf yapmak böyledir. Âyet-i kerimenin devamında “ve entüm sükârâ” (siz sarhoş iken) buyrulmaktadır. Örnekte görüldüğü gibi vakf ve ibtida kurallarına uymamak âyetlerin anlamının değişmesine yol açmaktadır. Bu sebeple vakf ve ibtida, Kurʼanʼın manasının doğru anlaşılabilmesi için
dikkat edilmesi gereken bir husustur.
Tavsiye Yazı –> Tecvid İlmi Nedir?
Tavsiye Yazı –> Bir İhtiyar Müslümanın Kızına Nasihati