Sual: Cünüb kimse hangi durumlarda teyemmüm eder?
Cevap: Hastanın, abdest veya gusül ile veya hareket etmek ile hastalığının artacağı veya iyi olması uzayacağı, kendi tecrübesi ile veya mütehassıs ve açıkça günah işlemeyen müslüman bir doktorun söylemesi ile anlaşılırsa, teyemmüm eder. Hastalıktan sonra, ellerde ve ayaklardaki halsizlik de özürdür. [İhtiyarlardaki halsizlik de böyledir. Bunlar, namazlarını oturarak kılar.]
Abdest ve gusül yapamayacak kadar bir hasta, para ile dahi, bir yardımcı bulamazsa, teyemmüm eder. Yardımcı ile de teyemmüm edemeyen kılmaz. İyi olunca kaza eder.
Gusül abdesti alınca, soğuktan ölmek veya hasta olmak tehlikesi varsa, şehirde dahi olsa, hamam parası yoksa ve başka çare bulamazsa, gusül abdesti için teyemmüm eder ve su ile abdest alır.
Su yakın ise de, su yanında düşman, yırtıcı, zehirli hayvan, ateş veya nöbetci varsa veya kendisi mahbus ise veya abdest alırsan seni öldürürüz, malını alırız diye korkuturlarsa, teyemmüm ederek kılar ise de, bu sebepler kul tarafından oldukları için, gusül ve abdest alınca, bu namazları tekrar kılması lâzımdır.
Yolcunun fazla suyu varsa da, kendinin ve yol arkadaşlarının içmesine ve necaseti temizlemesine ve hayvanlarına lazım olursa, teyemmüm eder. Bu su ile gusül edip, necaset ile kılarsa, kabul olur ise de, günaha girer. Önce teyemmüm edip, sonra necaseti yıkarsa, tekrar teyemmüm etmesi lazım olur. Çünkü su varken, teyemmüm edilmez. Cünüp kimse, bedeninin bir kısmını yıkayacak kadar veya abdest alacak kadar su bulursa, abdest ve gusül için, bir teyemmüm eder. Teyemmümden sonra, abdesti bozulursa, o su ile sonra abdest alır. Abdest ve gusülde, bedene dökülen su, bir yere düşünce [elbisesine değil], pis olur ve insan içemez. Hayvana içirilebilir. Susuzluktan ölecek kimse, fazla suyu olandan satın alır. Satmaz ise, zor ile kavga ve tehdid ile alır. Abdest için su, zor ile alınamaz.
Abdestsiz veya gusülsüz kimse, cenaze ve bayram namazlarını kaçırmamak için, su var iken bile teyemmüm edebilir. Cuma namazını ve beş vakit namazdan herhangi birinin vaktini kaçırmak korkusu olsa, su varken, teyemmüm edemez. Gusül veya abdest lâzımdır. Namaz vakti kaçarsa, kaza eder. Mesela, sabah güneş doğması yakın iken uyanan kimse, cünüp ise ve hayız ve nifastan kesilmiş ise, acele gusül eder. Güneş doğarsa, sabah namazını, kerahet vakti çıkınca, sünneti ile birlikte kaza eder. (Teyemmüm), lugatte kastetmek, demektir.
Cünüp bir kimse, teyemmüm ettikten sonra, abdesti bozulursa, hanefide cünüp olmaz. Malikide olur. Az su varsa, yalnız abdest alır.
İçmek için, necaset yıkamak için, ekmek yapmak için lazım olandan fazla su bulunca, teyemmüm bozulur. Namaz içinde iken bulursa, namazı da bozulur. Vasıta içinde uyurken, su yanından geçerse, teyemmüm ile olan abdesti, uyuduğu için bozulur. Uyanık iken, vasıtadan, abdest almaya inemezse, teyemmüm bozulmaz.
Cünüp kimsenin vücut yüzeyinin yarıdan fazlası yara veya çiçek, kızıl gibi ise, teyemmüm eder. Derisinin çoğu sağlam ise ve yaralı kısımları ıslatmadan yıkanması mümkün ise, su ile gusül edip, yaraların üzerini mesheder. Mesh zarar verirse, üzerine bir veya birkaç bez koyup, bunu mesheder. Elleri yara olan, yüzünü ve ayaklarını suya sokar. Sokamazsa, teyemmüm eder. Abdest aldıracak bir yardımcı bulunan hasta, teyemmüm etmez. Hasta olan ve ihtiyar olan, secde için eğilemezse ve başını secdeden kaldıramazsa, sandalyaya veya bir şeye dayanarak secdeden başını kaldırır veya eğilir. Yahut bunları yapmak için, bir kimse buna yardım eder. Yaralı kısımları ıslatmadan yıkanamazsa, yine teyemmüm eder. Abdest uzuvlarından hepsinin yarıdan çoğu veya 4 abdest uzvundan ikisi sağlam ise, abdest alıp, yaralı kısımları veya uzuvları mesheder. Mesh zarar verirse, sargı üzerine mesheder. Abdest uzuvlarından hepsinin yarıdan çoğu veya abdest uzuvlarının 3’ü veya 4’ü de yaralı ise, teyemmüm eder. Teyemmüm zarar verirse, namazı kazaya bırakır. Müsavi miktarda iseler, teyemmüm etmemelidir. Teyemmüm eden kimsenin, bazı yerleri yıkaması câiz değildir. Bunun gibi, birlikte yapılamayan şeyler 34 tanedir. Başında ağrı olup meshedemeyen, abdest için; yıkanamayan da, gusül için teyemmüm edebilir denildi ise de, her ikisinin de sâkıt olacağını bildiren fetva daha evvel verilmiş olduğundan, bu sözle amel olunmaz.