Sual: Bey ve şira’da (alışveriş ilminde) mekruh satış nedir? Nasıl olur? Misaller verebilir misiniz?
Cevap: Aslı ve sıfatı İslamiyete uygun ise de, kendisine, İslamiyetin yasak etmiş olduğu bir şey karışmış olan şatıştır.
Cuma günü öğle ezanı ile imâm selam verinceye kadar olan zamanda alışveriş yapmak mekruhtur. Satın almayacağı bir malın semenini, başka müşteriler arasında yükseltmek mekruhtur. İki kişi bir malın fiyatında uyuşmuş iken, bu malı, daha yüksek fiyatla satın almak istemek mekruhtur.
İbni Âbidin “rahmetullâhi aleyh”, bagileri, asileri anlatırken buyuruyor ki fitne yapanlara, asilere silah satmak, tahrimen mekruhtur. Fakat, silah yapmaya yarayan eşyayı, mesela demir satmak mekruh değildir. Yani, günah yapmakta kullanılan şeyin kendini satmak, tahrimen mekruh olur. Bu şeyi hazırlamaya yarayan maddeleri satmak ise, tenzîhen mekruh olur. Çalgıları satmak da tahrimen mekruh olup çalgı yapılan tahtayı, çalgıcıya satmak, tenzîhen mekruh olur. Şarkıcı cariyeyi, dövüş horozunu da, fasıklara satmak tenzîhen mekruhtur. Çünkü, cariye, hizmetçi olarak satılır. Şarkı için satılmaz. Şarap yapana üzüm satmak da tenzîhen mekruhtur. Çünkü, kendileri haram işlemekte kullanılmaz. Haram olan şeyin hazırlanmasında kullanılır. Bunları, helal olan yere satamayan kimsenin, tenzîhen mekruh olan yere satması câizdir.
Bir şehre dışardan gelen gıda ve ihtiyaç eşyasını, şehir hâricinde karşılayarak ucuz alıp, şehirde depo ederek pahalı satmak haramdır. Buna (İhtikar) denir. Kıymeti uyuşulmadan önce, bir malı, yüksek fiyatla almak isteyen başkasına satmak, mekruh değildir.
Mekruh satışlar câizdir, yani sahihtir, lakin mekruhtur.
Tavsiye Yazı –> Kaç çeşit satış vardır?