Sual: İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin “Son iki senem olmasa idi helâk olmuştum” sözünün hikmeti nedir?
Cevap: İmam-ı Rabbânî hazretlerini mahdumu Muhammed Masum hazretlerinin Mektubatının ikinci cild 61. mektubunda diyor ki: İmam-ı Azam Ebû Hanîfe, ömrünün son iki senesinde ictihadı bırakarak uzlet eyledi. Vefatından sonra, rüyada görülüp “Son iki sene olmasaydı, Nu’mân helâk olurdu” dedi. Uzletinin sebebi, marifeti tamamlamak idi. Bu marifetin neticesi olan, iman-ı hakîkîye, yani imanın kemâline kavuşmak idi. Yoksa ilimde ve amelde, derecesi çok yüksek idi. Tuhfe-i İsnâ Aşeriyye kitabında der ki: Ehl-i sünnetin reisi İmam-ı Azam Ebû Hanîfe, Ehl-i beyte çok bağlıydı. “Eğer o iki sünnet olmasaydı, Numan helâk olurdu” buyurdu. Bu iki sünnetten birincisi, Cafer Sâdık hazretlerinden aldığı fıkıh ve diğer ilimler; ikinci sünnet ise, onun babası Muhammed Bâkır hazretlerinden aldığı tasavvuf, tarîkat ve edeb ilmidir. “İki sene” ile “iki sünnet” Arab harfleriyle aynı yazıldığı için bu ihtilâf meydana gelmiştir. Hemen hemen mânâ aynıdır. Bu sözü Resulullah ve sahabîlerin sünneti şeklinde tefsir edenler de vardır.
Sual: İmam Ebu Hanife, İmam Cafer Sadık’tan ders aldı mı?
Cevap: İmam Ebu Hanife’nin, Muhammed Bakır, Zeyd bin Ali ve Cafer Sadık ile görüştüğü, kendileriyle ilmî mübaheseler yaptığı sabittir. “(İmam Cafer ile geçirdiğim) 2 sene olmasaydı Numan helak olurdu” sözü hakkında ihtilaf vardır. Şia kaynakları, siyasi davalarına İmam Ebu Hanife’nin karizmasıyla kuvvet vermek için, onun Zeyd, İbrahim, Nefsü’s-Zekiyye gibi Alevi isyanlarına destek verdiğini söyler. Annesinin Cafer Sadık ile evlendiğini söyler. İmam Cafer ile İmam Ebu Hanife hemen hemen yaşıttır. Bilindik Şii propagandasından ibaret bu gibi bilgiler bazı muahhar sünni kaynaklarına da kritik edilmeden alınmıştır. Bazı sünni kaynakları (mesela Tuhfe-i İsna-Aşeriyye) bunun 2 sene değil 2 sünnet olduğunu; Resulullah ve sahabenin sünneti kast edildiğini söyler. Arapçada sene ve sünnet aynı harflerle yazılır. Muhammed Ebu Zehre, İmam Ebu Hanife’nin İmam Cafer’den sadece 3 rivayeti olduğunu söyler. Zâhidü’l-Kevserî, İrgâmü’l-Merîd kitabında, “İki sene olmasaydı Numan helak olurdu diye nakledilen sözü, mutemed hiçbir âlimin eserinde görmedim” der.
Tavsiye Yazı –> II. Cild 61. Mektup