161 – Tenbih: Peygamberimiz “sallallâhü aleyhi ve sellem” efendimiz buyurdu ki (Cuma, fakirlerin haccıdır ve müminlerin bayramıdır ve gök ehlinin bayramıdır ve Cennette de bayram günüdür. Günlerin en iyisi, en şereflisi Cumadır) ve bir hadis-i şerifte, (Cuma günü iyiliklerin hazinesidir ve güzel şeylerin menbaıdır) buyuruldu. Ve bir hadis-i şerifte buyurdu ki: (Musa aleyhisselâm dedi ki: Ya Rabbi! Bana cumartesi gününü verdin, Muhammed aleyhisselâmın ümmetine hangi günü vereceksin? Onlara Cuma gününü vereceğim, buyuruldu. İlâhî! Cuma gününün kıymeti ve sevâbı ne kadardır diye sordu. Ey Musa! Cuma günü yapılan bir ibadete, cumartesi günü yapılan yüzbin ibadet sevâbı vardır, buyuruldu. Bunun üzerine Musa aleyhisselâm, ya Rabbi! Beni Muhammed aleyhisselâmın ümmetinden eyle diye duâ etti.) Kur’ân-ı Kerîmde Cuma gününü bildiren âyet-i kerimeyi getirince, Cebrâil aleyhisselâm dedi ki ya Muhammed “aleyhissalatü vesselâm”! Musa aleyhisselâmın ümmeti eğer Cuma gününün kıymetini bilselerdi buzağıya tapmaktan, yahudi olmaktan kurtulurlardı. İsa aleyhisselâmın ümmeti de bilselerdi hıristiyan olmaktan korunurlardı.
Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Cuma günü geldiği için sevinen bir mümine, kıyamete kadar her gün, o kadar sevap verilir ki adedini Allahü teâlâ bilir.) Bir hadis-i şerifte, (Cuma günü vefat eden müminlere şehit sevâbı verilir ve kabir azabından onu korurlar) buyuruldu. Tergibü’s-salât’ın 123. sayfasındaki Hadis-i şerifte (Cuma günü sabah namazından evvel 3 kere (Estağfirullahel’azim ellezi la ilahe illa huv el-hayel-kayume ve etübü ileyh) okuyanın ve anasının ve babasının bütün günahları affolur) buyuruldu.
Cuma gününün 20 sünneti ve edebi vardır. Muhammed Resûlullahı “sallallâhü aleyhi ve sellem” sevenlerin, bunları yapması lazımdır:
1- Cumayı perşembeden karşılamalıdır. Mesela, yeni ve temiz elbiseyi hazırlamalı, işleri bitirip Cumayı ibadetle geçirmeye gayret etmeli. Perşembe ikindiden sonra tesbih ve istiğfar eylemeli. Cuma gecesi ehli ile gusül abdesti almalı. Her ikisine köle azad etmiş gibi sevap verilir.
2- Cuma günü, Cuma namazı için gusül abdesti almalıdır. Bu gusül hakkında çok hadis-i şerif olduğundan, farz diyenler de vardır.
3- Başı traş etmeli. Sakalın bir tutamdan fazlasını ve tırnakları kesmeli ve beyaz giymeli. [Sakalın bir tutamdan kısa olması bidat olup büyük günah olduğu (Berika) da yazılıdır.]
4- Cuma namazına mümkün olduğu kadar erken gitmeli. İlk müslümanlar, çok sevap kazanmak için Cuma namazına, karanlıkta camie giderlerdi.
5- Ön safa geçmek için, cemaatin omuzlarından aşmamalıdır.
6- Camide namaz kılanın önünden geçmemeli. Duvar veya direk arkasından dolaşmalıdır.
7- Erken gidip birinci safta yer almalıdır.
8- Hatib efendi minbere çıktıktan sonra hiçbir şey söylememeli, ezanı da tekrarlamamalıdır. Konuşana işaretle bile cevap vermemelidir. Hatib efendinin de konuşması ve hutbeden başka şeyler söylemesi haram olduğu gibi, hutbe de, fasid olur. Hutbe bozulduğu için Cuma namazı da kabul olmaz. Peygamberimiz “sallallâhü aleyhi ve sellem” buyurdu ki (Hutbe, 2 rekat namaz demektir.) Hutbeyi, kısa kesmek sünnettir. Uzatmak mekruhtur. Hutbede dört halifenin isimlerini yüksek sesle okumak Ehl-i sünnet alâmetidir, okumak istemeyenden kaçmalıdır.
9- Namazdan sonra, Fâtiha, Kâfirun, İhlas, Felak ve Nas surelerini 7 kere okumalıdır.
10- İkindiye kadar camide kalıp, ibadet etmelidir.
11- Dindar olan ve Ehl-i sünnet âlimlerinin “rahime-hümullahü teâlâ” kitaplarından anlatan âlimlerin dersinde bulunmalıdır. Böyle salih bir hocanın dersinde bir saat bulunmak, bin rekat nâfile namazdan efdaldir.
12- Cuma günü duanın kabul olduğu vakti aramalı, bunun için hep ibadet etmelidir.
13- Cuma günü çok salavat-ı şerife getirmelidir.
14- Kur’ân-ı Kerîm ve Kehf sûresini okumalıdır.
15- Az veya çok sadaka vermelidir.
16- Ana-babayı veya bunların ve salih müslümanların ve Evliyanın kabirlerini ziyaret etmelidir. Evliyanın ruhlarından feyiz almalıdır.
17- Ehl ve evladın yemeklerini bol ve tatlı yapmalıdır.
18- Çok namaz kılmalı, namaz borcu olanlar kaza namazlarını kılmalı, namaz borcu olmayanlar nâfile niyeti ile kılmalıdır.
19- Cuma gününü, hep ibadet işleriyle geçirmelidir.
20- İkindiden sonra, seccade üzerinde elinden geldiği kadar (ya Allah, ya Rahman, ya Rahim, ya Kavi, ya Kadir) deyip, sonra duâ etmelidir.
162- Cuma günü güzel ve yeni elbiseni giy! Yeni elbisen yoksa temiz elbise giy ve başının sarığını otururken sarma, ayakta sar! Güzel koku sürünerek Cumaya git. Zira melekler güzel kokudan hoşlanırlar. Güzel koku, erkekler için sünnet, kadınların sokağa çıkarken sürünmeleri ve başlarını, kollarını açmaları haramdır. Çünkü kadınların koku sürmesi ve sokağa açık saçık çıkmaları erkekleri cezbeder. Yalnız ev içinde süslenebilir ve koku sürünebilir. Cumaya giderken tesbih ve zikir eyle! Her adımına on sevap yazılır.
163- Cuma günü mümkünse boy abdesti [gusül] alarak camiye git, namaza erken git, hutbeyi işitebilecek bir yerde otur! Hutbe okunurken, kimse ile konuşma! Sağa sola bakma ve dönme! Zira, hutbe okunurken konuşmak günahtır ve Cumanın faziletini kaybeder. Camie girince, boş yer nerede bulursan, orada otur! Cemaate zahmet vererek ileriye geçmeye çalışma! Ön saflarda yerini al! Geç gelirsen, kimseyi rahatsız etme, cemaati sağa sola yanlatıp ilerlemeye çalışma! İleriye gitmek için kardeşlerine zahmet verme. Yürüyemeyen ihtiyarın ve hastanın, Cuma namazını kılması farz değildir.