Sual: 6-7 gün âdet gören biriyim. 5 Nisan’da öğlen âdetim başladı. 10 Nisan’da öğle vakti guslettim. Fakat 13 Nisan’da tekrar leke geldi. Ne yapmalıyım?
Cevap: Hayza dair bilinmesi gereken esas kâideler aşağıda verilmiştir.
1) Hayz ve temizlik âdeti olmak üzere iki âdet vardır. Bu âdet müddetlerinin kaydedilmesi gerekmektedir.
2) Hayzın en az müddeti 3 gün, yani 72 saattir. Buna nisab da denir. Kanın 3 gün boyunca akması şart değildir. Yani itibar kanın evveline ve ahirinedir. İlk görüldüğü ile son görüldüğü zaman arasında en az 3 gün yani 72 saat geçmiş olmalıdır. 3 güne kadar kan görmediği zamanlar abdest alıp namazı kılar. Çünki kanın kesilme yani istihâza olma ihtimali vardır. Meselâ, bir kadın 1. gün güneş doğarken bir an kan görür, sonra kan dördüncü günün fecrine kadar kesilir, sonra güneşin doğuşundan önce tekrar kan görür, sonra güneşin doğuşunda kesilir veya doğuştan itibaren devamlı kan görür. Birinci görülen kan ile 2. kan arası hayzdır. İkinci güneş doğuşundan, yani dördüncü günün güneşinin doğuşundan az bir zaman önce kesilse ve 15 gün müddetince kan görmezse 3 gün tamam olmadığından hayz sayılmaz.
3) Hayzın en çoğu 10 gündür. Bir kadın âdeti tamam oldukda kan kesilirse gusl abdesti alır ve namazlarını kılar. Kan kesilmez devam edip, 10 gün içinde kesilirse bu zamana kadar hayz kabul edilir. Kan kesilmeyip 10 günü de aşarsa, âdeti kadarı hayzdır. Sonraki kan gelen günler istihâza olur. İstihâza hâlinde hükmen temiz kabul edildiğinden vaty câizdir. Meselâ, hayz âdeti 5 gün olan bir kadın, 10 günden fazla kan görse âdeti olan 5 günden sonra görülen kanlar istihâzadır. Böylece 6. günün evvelinden 10. gün sonuna kadar hayz olduğunu düşünerek kılmadığı namazları, kaza eder.
4) Hayz müddeti boyunca kanın devam üzere gelmesi lazım değildir, arasıra kesilebilir. Meselâ, 1 gün kan gördükten sonra 10. güne kadar hiç kan gelmeyip 10. gün dolmadan bir an evvel kan görse, bu 10 günün tamamı hayz olur.
5) İki hayz arası temizliğin en az müddeti 15 gündür. Aralarında 15 gün veya daha fazla temizlik bulunan iki kan nisaba ulaşır ve bir mâni bulunmazsa hayzdır. Nisâba ulaşmazsa veya kanın âdeti aşarak 10 günü geçmesi yahud hamilelik gibi bir mâni bulunursa, istihâza, yani özür veya hastalık kanıdır.
6) İki kan arasında 15 günden daha az temizlik olursa, bu iki kan arası hep aktı kabul edilir. Meselâ, 1 gün kan, 14 gün temizlik 1 gün kan görse, bu 15 günün hepsi aktı kabul edilir. Hayz âdeti ve zamanına göre bu kanlı günlerin hangisinin hayz, hangisinin istihâza olduğuna karar verilir.
7) İki hayz arasında en az 15 gün olmalıdır. Şayet hayzından sonraki temizlik döneminde kan görüyorsa, bunlar istihâza olur ve bu günler hükmen temiz kabul edilir. Ancak hayzdan sonraki 15 günden sonra kan görülürse bunun hayz olma ihtimali vardır. Buna göre hareket eder.
8) İstimrar eden, yani devamlı akan kanda ise, âdeti kadar hayz ve temizlik takdir olunur. Şayet âdetini bilmiyorsa yani muhayyire ise kız gibi 10 gün hayz, 20 gün temizlik kabul eder.
9) Âdet, hayz ve nifâsta kan veya temizlik yönünden bir kerede, sahîh kan veya temizlik olmak kaydıyla sâbit olur. Adet, iki şekilde değişir:
a- Zaman/yer olarak: Aynı zamanda görmemekle. Meselâ, âdet zamanı her ayın ilk 5 günü olan bir kadın, 1 ay âdet zamanından sonra 5 gün görüp, akabinde tam temizlik görürse, âdeti zaman olarak değişir.
b- Aded (sayı) olarak: Önceki adede muhalif olarak sahîh temizlik veya kan görmekle değişir. (Meselâ âdeti 5 gün kan, 25 gün temizlik olan bir kadın, 3 gün kan ve 25 gün temizlik görse veya 5 gün kan ve 23 gün temizlik görse, ilkinde hayz âdeti, ikincisinde temizlik âdeti aded olarak değişir.) Veya fâsid kan görmekle değişir; şöyle ki kan 10 günü aşıp nisab miktarı kadarı âdet yerinin bir kısmına denk gelir ve âdetin kalan kısmı sahîh temizlik olur. (Meselâ, hayz âdeti ayın ilk 5 günü olan bir kadın, âdet zamanından önce 7 gün kan ve âdet zamanının evvelinde de 4 gün kan görüp akabinde kesilse, âdet zamanına hayz nisabından (3 gün) fazla kan denk geldiğinden ve kanların toplamı 10 günü aştığından, hayz âdet zamanına denk gelen 4 gün hayz; ilk 7 gün ise istihâzadır. Dolayısıyla hayz âdeti 5 günden 4 güne iner.)
Sualinize gelince, hayz ve temizlik âdeti olmak üzere iki âdet vardır. Mesela hayz âdeti 8 gün, temizlik âdeti 20 gün olan bir kadın; temizlik âdetinden sonra 8 gün yerine 7 gün kan görüp sonrasında 15 gün veya daha fazla temizlik görse, hayz âdeti 8 gün olarak değişir. Veya 8 gün yerine 9 gün kan görüp, sonrasında 15 gün veya daha fazla temizlik görse hayz âdeti 9 gün olarak değişir. Şayet kan 10 günü aşarsa, bu sefer hayz âdeti kadarı hayz olur. Yani hayz âdeti 8 gün olduğundan, 8 gün hayz sonrasındaki kanlı günler, özür kanı (istihaza) olur. Bu günlerde kılmadığı namazları kaza eder.
Tavsiye Yazı –> 32 farz nelerdir?
Tavsiye Yazı –> Kötü Ahlaklı Kimseye İlim Öğretilir mi?