Şimdi imanı olduğu hâlde, ileride imanının gitmesine sebep olan şeyler 40 kadardır:
1- Bidat sahibi olmak. Yani itikadı bozuk olmak. [Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği doğru itikattan çok az da olsa ayrılan, sapık veya kâfir olur. İnanması zaruri olan şeye inanmazsa, hemen kâfir olur. İnanması zaruri olmayan şeyi inkar etmek bidat veya dalalet olur. Son nefeste imansız gitmeye sebep olur.]
2- Zayıf iman, yani amelsiz iman.
3- Dokuz azasını doğru yoldan çıkarmak.
4- Büyük günah işlemeye devam etmek. [Bunun için, içki içmemeli, müslüman hanımları ve kızları, baş, saç, baldır ve bileklerini yabancı erkeklere göstermemelidir.]
5- Nimet-i İslama şükrünü kesmek.
6- Ahirete imansız gitmekten korkmamak.
7- Zulmetmek.
8- Sünnet üzere okunan ezan-ı Muhammediyi dinlememek. [Böyle okunan ezana kıymet vermezse hemen kâfir olur.]
9- Anaya babaya âsî olmak. Onların İslamiyete uygun olan, mubah olan emirlerini sert sözle reddetmek.
10- Doğru olsa bile çok yemin etmek.
11- Namazda, rükuda, kavmede, iki secdede ve celsede, tadil-i erkanı terketmek. Tadil-i erkan, tumaninet ile yani hiç hareket etmeden Sübhânallah diyecek kadar durmaktır.
12- Namazı ehemmiyetsiz sanıp, öğrenmesine ve çoluk çocuğuna öğretmeye ehemmiyet vermemek ve namaz kılanlara mâni olmak.
13- Hamr [şarap] ve fazlası sarhoş eden her içkiyi, az da olsa, içmek. [Bira içmek de haramdır.]
14- Müminlere eziyet etmek.
15- Yalan yere evliyalık ve din bilgisi satmak. Ehl-i sünnet bilgilerini öğrenmeyip, kendini din adamı, vaiz olarak tanıtmak. [Böyle yalancıların yazdıkları uydurma din kitaplarını okumamalıdır. Vaaz ve nutklarını dinlememelidir.]
16- Günahını unutmak, küçük görmek.
17- Kibirli olmak, yani kendisini beğenmek.
18- Ucub, yani ilim ve amelim çoktur demek.
19- Münafıklık, iki yüzlülük.
20- Hased etmek, din kardeşini çekememek.
21- Hükümetin ve üstadının İslamiyete muhalif olmayan sözünü yapmamak. Muhalif olan emirlerine karşı gelmek.
22- Bir kimseyi tecrübe etmeden, iyi demek.
23- Yalanda ısrar etmek.
24- Ulemadan kaçmak. [Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını okumamak.]
25- Bıyıklarını sünnet miktarından ziyade fazla uzatmak.
26- Erkekler ipek giymek. Suni ipek ve atkısı ipek, çözgüsü pamuk olan caizdir.
27- Gıybet etmekte ısrar etmek.
28- Kâfir de olsa, komşusuna eziyet etmek.
29- Dünya umuru için, çok gazaba gelmek, sinirlenmek.
30- Riba, faiz almak ve vermek.
31- Övünmek için elbisesinin kollarını ve eteklerini fazla uzatmak.
32- Sihirbazlık, büyü yapmak.
33- Müslüman ve salih olan mahrem akrabayı ziyareti terketmek.
34- Allahü teâlânın sevdiği kimseyi sevmemek ve İslamiyeti bozmak için uğraşanları sevmek.
35- Mümin kardeşine üç günden fazla kin tutmak.
36- Zinaya devam etmek.
37- Livâtada bulunup, tövbe etmemek. Livâta, zekeri başkasının dübürüne sokmaktır. Erkeklerin idrar çıkan yerine zeker, kadınların yerine ferc denir.
38- Ezanı fıkıh kitaplarının bildirdikleri vakitlerde ve sünnete uygun okumamak ve sünnete uygun okunan ezanı işitince saygı göstermemek.
39- Münkeri (haram) işliyeni görüp de, gücü yettiği hâlde, tatlı dil ile nehy [yani men’] etmemek.
40- Karısının, kızının ve nasihat vermek hakkına sahip olduğu kadınların başı, kolları, bacakları açık, süslü, kokulu sokağa çıkmasına ve kötülerle görüşmesine razı olmak.
KAYNAK: İslam Ahlâkı (Hüseyn Hilmi Işık)
Tavsiye Yazı: Bir Müslümanın İman Etmesi Gereken Akâid Esasları Nelerdir? (Maddeler Halinde Ehli Sünnet İtikâdı)
Detaylı Bilgi İçin Tavsiye Kitap: Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye