Sual: 5 vakit namaz hangi vakitlerde kılınır? Namaz vakitleri nasıl tayin olunur?
Cevap: Resûl-i ekrem “sallallâhü aleyhi ve sellem” bir hadis-i şerifte buyurdular ki (Cebrâil aleyhisselâm Kâbe kapısı yanında 2 gün bana imâm oldu. İkimiz, fecir doğarken sabah namazını, güneş tepeden ayrılırken öğleyi, her şeyin gölgesi kendi boyu olunca ikindiyi, güneş batarken [üst kenarı kaybolunca] akşamı ve şafak kararınca yatsıyı kıldık. 2. günü de, sabah namazını, hava aydınlanınca, öğleyi, her şeyin gölgesi kendi boyunun 2 katı olunca, ikindiyi, bundan hemen sonra, akşamı, oruç bozulduğu zaman, yatsıyı, gecenin 3’te 1’i olunca kıldık. Sonra ya Muhammed! Senin ve geçmiş Peygamberlerin namaz vakitleri budur. Ümmetin, 5 vakit namazın her birini, bu kıldığımız 2 vaktin arasında kılsınlar dedi). Her gün kılınması emrolunan namaz sayısının 5 olduğu buradan da anlaşılmaktadır.
Sabah Namazı Vakti: Fecrin doğmasından, yani şarkta beyazlık başlamasından itibaren, güneş doğuncaya kadardır.
Öğle Namazı Vakti: Gölgeler kısalıp, uzamaya başladığı zamandan itibaren başlar ve gölge bir misli veya 2 misli uzayıncaya kadar devam eder. Birincisi 2 imama, yani İmâm-ı Ebû Yusuf ile İmâm-ı Muhammed’e göre, ikincisi ise, İmâm-ı Âzam Ebû Hanîfe’ye “rahmetullâhi aleyhim” göredir.
İkindi Namazı Vakti: Öğle vakti bitince başlar. Bu da:
1) İmâm-ı Ebû Yusuf ve İmâm-ı Muhammed’e göre, gölge kendisini meydana getiren cisim kadar uzayınca başlar ve güneş kayboluncaya kadar devam eder.
2) İmâm-ı Âzam Ebû Hanîfe’ye göre ise; gölge kendisini meydana getiren cismin 2 misli olunca başlar, güneş kayboluncaya kadar devam eder.
Fakat, güneş sarardıktan sonra yani ufuk hattına bir mızrak boyu yaklaşınca, her namazı kılmak haramdır. Yani ikindi namazını bu kadar geciktirmek haramdır. Fakat, ikindi namazını kılmamış ise, güneş bâtıncaya kadar da kılmak lâzımdır.
Akşam Namazı Vakti: Güneş kaybolduktan sonra başlayıp, şafak kararıncaya kadar, yani kırmızılık kayboluncaya kadar devam eder.
Yatsı Namazı Vakti: Akşam namazı vaktinin çıkmasından itibaren, fecrin ağarmasına kadar devam eder. İmâm-ı Âzam Ebû Hanîfe’ye “rahmetullâhi aleyh” göre, yatsının vakti, gökteki beyazlık kaybolunca başlar. Nitekim ikindi vaktinde böyle geçmişti. Yani 2 imama göre yatsı vakti olduktan sonra, en az yarım saat daha bekleyip yatsıyı kılarsa, bütün imamlara göre kılmış olur. Yatsı namazını özürsüz, şeri gecenin yarısından sonraya bırakmak mekruhtur.
Namazları vakitlerinden önce ve sonra kılmak haramdır. Büyük günahtır.
Namaz kılması tahrimen mekruh, yani haram olan vakitler 3’tür. Bu 3 vakitte başlanan farzlar sahih olmaz. Güneş doğarken, batarken, gündüz ortasında ikendir. Bu 3 vakitte, önceden hazırlanmış cenazenin namazı, secde-i tilâvet ve secde-i sehv de câiz değildir. Güneş batarken, yalnız o günün ikindi namazı kılınır.
Yalnız nâfile kılmak mekruh olan 2 vakit vardır. Sabah namazının farzını kıldıktan sonra, güneş doğuncaya kadar. İkindi farzını kıldıktan sonra, akşâmin farzından önce nâfile kılmak mekruhtur.
Kutuplarda Namaz ve Oruç: Her memleketin namaz vakti, o memleketin ekvatordan uzaklığı ve mevsimlere göre değişir:
67 dereceden geçen kuzey kutup dairesinin kuzeyinde bulunan soğuk memleketlerde, güneşin meyli çok olduğu zamanlarda, şafak kaybolmadan fecir başlar. Bunun için Baltık Denizinin şimal [kuzey] ucunda, yazın gece olmayıp, yatsı ve sabah namazlarının vakti başlamaz.
Hanefi mezhebinde vakit, namazın şartı değil, sebebidir. Sebep bulunmazsa, namaz farz olmaz. O hâlde, böyle memleketlerde bulunan müslümanlara bu iki namaz farz olmaz. Güney yarım kürede, her yer deniz olduğu için böyle memleket yoktur.
Şabanın 30. gecesi, bir şehirde hilal görülünce, bütün dünyada oruca başlamak lazım olur. Gündüz görülen hilal gelecek gecenin hilalidir. [Kutuplara ve Aya giden müslümanın da, seferi değilse, bu ayda gündüzleri oruç tutması lâzımdır. 24 saatten daha uzun günlerde, oruca saatle başlar ve saatle bozar. Gündüzü böyle uzun olmayan bir şehirdeki müslümanların zamanına uyar. Eğer oruç tutmazsa, gündüzleri uzun olmayan yere gelince kaza eder.]
Sual: Kazaya kalan sabah namazını o gün öğle namazına kadar kaza ederken sünnetinin de kılınmasının sebebi nedir?
Cevap: 1)Cenabı Peygamber’in “alehisselam” sünneti böyledir.
2) Sabah vakti çıkmış, ama başka vakit girmemiştir.
3) Sabah namazının sünneti çok kuvvetli sünnettir, vacip diyen alimler vardır.
Tavsiye yazı –> Namazın farzları nelerdir?