Sual: Namık Kemal’in bir tarikate mensup olduğu doğru mudur?
Cevap: Her ikisi de sıkı bir Mevlevi olan annesi ve dedesi Abdüllatif Paşa vasıtasıyla küçük yaşta tasavvuf neşvesiyle tanışan Namık Kemal, ilk feyzini Mevlevilikten almış; Kars’ta bir şeyhten ders görmüştü. Ömrü boyunca da bu an’aneye hürmet duymuştur. İlk devir şiirlerinde bu izi açıkça görmek mümkündür. Leskofçalı Galib ile yakın münasebeti vesilesiyle Nakşî-Hâlidî kültürüyle tanışmış ve hayli tesir görmüştür. Yazdığı bir jurnalde, Sultan II. Abdülhamid’i “Zamanımızın İmam-ı Rabbanisi” diye övmesi, bu kültürün alametlerindendir. Şinasi ile tanışması bir kırılma noktasıdır. Artık divan şiirinden ve edebi tarzındaki tasavvuf tesirinden koptuğu müşahade edilir. Namık Kemal, hiçbir zaman dindar bir yaşantıya sahip olmamakla beraber, zannedilenin aksine sağlam bir itikat tasavvuruna ve saltanata sadakat düsturuna sahiptir.
Sual: Namık Kemal dinen muteber biri miydi? Kabrinde fatiha okumak uygun mu?
Cevap: Kaynaklardan anladığımız kadarıyla günahkâr bir Müslüman. Allah affetsin.
Sual: Namık Kemal içki içer miydi?
Cevap: Oğlunun rivayetine göre –Allah affetsin- öyle imiş.
Sual: Namık Kemal, Sultan II.Abdülhamid’in düşmanı mıdır?
Cevap: Namık Kemal ve Ziya Paşa, arkadaşları gibi Sultan Aziz’e de, Sultan Hamid’e de düşman değillerdi. Sanatkar olmak itibariyle muhalif bir karaktere sahiptiler. Bilhassa Âli Paşa gibi iktidarı kıskanç bir şekilde elinde tutan bürokratlara muhalif idiler. Sultan Hamid, amcası gibi, bu ele avuca sığmaz genç sanatçılara memuriyet vererek mağdur olmalarını önlemiştir. Namık Kemal’in, Sultan Hamid’e zamanımızın İmam-ı Rabbânîsi diye başlayan mektupları ve jurnalleri vardır. Ziya Paşa’yı vali yapan Sultan Hamid’dir. İttihatçı literatüründe, umumun beğendiği bu edebiyatçılar, Sultan Hamid’e muhalif gibi propaganda yapılmıştır.