Secde-i Sehvi icap eden şeyler nedir?
Evvela secde-i sehv demek, namazda sehvden yani unutmaktan nâşî lazım gelen secdedir. Bu da namaz bitip, selam verdikten sonra tekrar iki secde edilir. Bir daha teşehhüd miktarı oturup ettahıyyatüyü okuduktan sonra selam verilir. Secde-i sehvi icap eden şeyler ikidir. Birisi vacibin terki, diğeri farzın mahallinden tehiridir. Namaz içinde olan farzlardan birini mahallinden tehir nasıl olur? Mesela, secdeden evvel olan rüku unutulursa, secde ettikten sonra hatırına gelir, tekrar kalkar rükuyu îfâ eder. Şimdi rüku, mahallinden tehir olundu. Rükuyu yaptıktan sonra secde eder. Çünkü rükudan evvel olan secde makbul değildir. Ka’de-i ûlâ vacip olduğundan, namazda sehven ka’de-i ûlâ terk olunursa, secde-i sehv lazım gelir. Vacibin tehiri nasıl olur? Mesela fatihadan evvel sure okunursa, tekrar fatihadan sonra sure okumak lazım gelir. Bu halde sureyi fatihadan sonra okumak vacip iken vacibi, mahallinden tehir etmiş olmağla secde-i sehv lazım gelir.
Secde-i Tilavet Nedir?
Secde-i tilavet, Kur’ân-ı Kerîm’de 14 yerde secde ayeti vardır. O ayetleri okuyanlar ve işitenler üzerine bir kere secde etmek vaciptir. Secde ayeti namazda iken okunursa, akabinde secde edilir. Eğer kıraatin sonunda secde ayeti tesadüf ederse ve namaz secdesinde edasını kasd ederse secde-i tilavet namaz secdesine dahil olarak beraber ödenir. Ayrıca secde-i tilavet etmeye hacet kalmaz. Bayram ve Cuma namazlarında imam secde ayetini okumamalıdır. Çünkü namaz arasında secde-i tilavet edilirse, cemaatin kargaşalığına mûcip olur. Secde-i tilavet ayeti, kıraatin sonuna gelirse imam, o halde secdeyi hâvî bulunan ayeti okuyabilir. Secde-i tilaveti, papağan gibi kuştan veya aks-i sedâ hasıl eden âlâttan ve dağlardan hasıl olan aks-i sedâdan işitirse, secde-i tilavet lazım gelmez. Secde-i tilavetin keyfiyeti, Allahü ekber diyerek secdeye varmak, secdede 3 kere subhâne rabbiye’l-a’lâ der. Veyahut başka dua okunur ve Allahü ekber diye kalkılır. Secde-i tilavette, rüku, teşehhüd ve selam yoktur. Taharet, istikbâl, setr-i avret lazımdır.
Secde ayeti bulunan sureler: Araf, Ra’d, Nahl, İsrâ, Meryem, Hac, Furkan, Neml, Secde, Sad, Hâmîm [Fussilet], Necm, İnşikâk, İkra [Alak].
Secde ayetini yazan ve okumayıp yalnız gözüyle gören kimselere de secde-i tilavet lazım gelir.