Sual: Hangi durumlarda teyemmüm alınabilir?
Cevap: Abdest ve gusül için su bulamamak, kullanamamak, 7 türlü olur:
1) Sudan 1 mil uzak olan, niyet etmek şartı ile teyemmüm eder. 1 mil, 4.000 zradır ki 1.920 metre eder. Şehirde her zaman su aramak farzdır.
2) Hastanın, abdest veya gusül ile veya hareket etmek ile hastalığının artacağı veya iyi olması uzayacağı, kendi tecrübesi ile veya mütehassıs ve açıkça günah işlemeyen müslüman bir doktorun söylemesi ile anlaşılırsa, teyemmüm eder. Hastalıktan sonra, ellerde ve ayaklardaki halsizlik de özürdür. [İhtiyarlardaki halsizlik de böyledir. Bunlar, namazlarını oturarak kılar.]
3) Abdest ve gusül yapamayacak kadar bir hasta, para ile dahi, bir yardımcı bulamazsa, teyemmüm eder. Yardımcı ile de teyemmüm edemeyen kılmaz. İyi olunca kaza eder. Zevc ve zevcenin birbirlerine abdest aldırmaları vâcib değildir.
4) Gusül abdesti alınca, soğuktan ölmek veya hasta olmak tehlikesi varsa, şehirde dahi olsa, hamam parası yoksa ve başka çare bulamazsa, gusül abdesti için teyemmüm eder ve su ile abdest alır.
5) Su yakın ise de, su yanında düşman, yırtıcı, zehirli hayvan, ateş veya nöbetci varsa veya kendisi mahbus ise veya abdest alırsan seni öldürürüz, malını alırız diye korkuturlarsa, teyemmüm ederek kılar ise de, bu sebepler kul tarafından oldukları için, gusül ve abdest alınca, bu namazları tekrar kılması lâzımdır.
6) Yolcunun fazla suyu varsa da, kendinin ve yol arkadaşlarının içmesine ve necaseti temizlemesine ve hayvanlarına lazım olursa, teyemmüm eder. Bu su ile gusül edip, necaset ile kılarsa, kabul olur ise de, günaha girer. Önce teyemmüm edip, sonra necaseti yıkarsa, tekrar teyemmüm etmesi lazım olur. Çünkü su varken, teyemmüm edilmez. Cünüp kimse, bedeninin bir kısmını yıkayacak kadar veya abdest alacak kadar su bulursa, abdest ve gusül için, bir teyemmüm eder. Teyemmümden sonra, abdesti bozulursa, o su ile sonra abdest alır. Abdest ve gusülde, bedene dökülen su, bir yere düşünce [elbisesine değil], pis olur ve insan içemez. Hayvana içirilebilir. Susuzluktan ölecek kimse, fazla suyu olandan satın alır. Satmaz ise, zor ile kavga ve tehdid ile alır. Abdest için su, zor ile alınamaz.
7) Kuyudan su çıkarmak için, kova, ip veya para ile inecek kimse bulamayan, teyemmüm eder ve su bulunca, namazı iade etmez.
Halebi’de, mesh bahsi sonunda diyor ki “Bir veya iki elinde çatlak, ekzama veya başka yara olup bunları ıslatmak zarar verirse, bu kimse abdest alamaz. Bu sebepten abdest alamayan kimseye, hatır ile veya para ile başkasının abdest aldırması, İmâm-ı Âzam’a göre müstehaptır. Başkasından yardım istemeden teyemmüm edip kılarsa, namazı kabul olur. Yardımcı veya para bulamazsa, teyemmüm etmesi, imameyne göre de, câiz olur”. Bundan anlaşılıyor ki yaralı eline eldiven takıp, eldiven ile abdest alabilirse, böyle abdest alması lazım olur.
Yukarıda yazılı sebeplerden birisi ile teyemmüm edildiğinde, bu sebep bitince, teyemmüm bozulur. Sebep bitmeden, başka bir sebep hâsıl olur ve sonra birinci sebep biterse, birinci teyemmüm yine bozulur. Yeniden teyemmüm etmek lazım olur.
Abdestsiz veya gusülsüz kimse, cenaze ve bayram namazlarını kaçırmamak için, su var iken bile teyemmüm edebilir. Cuma namazını ve beş vakit namazdan herhangi birinin vaktini kaçırmak korkusu olsa, su varken, teyemmüm edemez. Gusül veya abdest lâzımdır. Namaz vakti kaçarsa, kaza eder. Mesela, sabah güneş doğması yakın iken uyanan kimse, cünüp ise ve hayız ve nifastan kesilmiş ise, acele gusül eder. Güneş doğarsa, sabah namazını, kerahet vakti çıkınca, sünneti ile birlikte kaza eder. (Teyemmüm), lugatte kastetmek, demektir.
Tavsiye Yazı —> Teyemmüm abdestine dair sualler