Sual: Şehit fıkhî olarak kime denir? Ve şehitler yıkanıp kefenlenilir mi?
Cevap: Kâfirlerin, bâgîlerin, yol kesicilerin öldürdüğü veya harb meydanında göz, kulak veya burnundan kan akması veya midesinden gelerek ağzından kan çıkması gibi yaralanma işareti olmak üzere ölü bulunan müslümana şehîd denir.
(Hidâye)de diyor ki: Yaralanma işareti bulunan ölü bulununca yıkanmaz, kefenlenmez ancak namazı kılınır. Çünki Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Uhud cengi şehîdlerine böyle yapmıştır. Bütün şehîdlere böyle yapılır. Aşağıdaki hallerde vefat eden müslümanlar şehîd olur: Düşman bir müslümanın atını sıkıştırsa, at ürküp müslümanı yere atıp müslüman ölse veya düşman bir yere ateş dökse, rüzgâr o ateşi sürükleyip müslümanların çadırlarını yaksa veya su bendi açılıp müslümanlar boğulsa veya gemide yangın çıksa veya müslümanlar bir kaleyi kuşatıp duvarlara tırmanırken düşman onları aşağı atsa, bunların hepsinde, ölen müslümanlar şehîd olur. Yani katle sebeb olan düşman ise, ölen müslüman şehîd olur.
Şehirde bir ölü bulunsa, öldüren bulunamazsa Hanefî âlimlerine göre bu şehîd olmaz. Şâfiîde şehîd olur. Bir cünüb veya çocuk öldürülse Ebû Hanîfe’ye (rahimehullah) göre şehîd olmaz. Ebû Yûsuf ve Muhammed’e (rahimehumallah) göre şehîd olur, yıkanmaz.
Harbde bir kimse yaralansa, tedâvî edilse, yese, içse, onu bir çadırdan diğerine canlı olarak taşısalar ve bir namaz vakti geçinceye kadar aklı yerinde olarak kalıp ondan sonra ölürse şehîd olmaz. Ama bir namaz vakti geçinceye kadar düşmandan yediği yara sebebiyle baygın kalıp sonra ölürse şehîd olur. Dünya işi için vasiyet ederse ittifakla şehîd olmaz. Ahiret işi için vasiyet ederse Ebû Yûsuf’a göre şehîd olur. İmâm-ı Muhammed’e göre şehîd olmaz. Ancak şehîdler hükmüne sahip olur. Onu kanlı elbiseleri ile defnederler ve yıkamazlar. Elbiseleri çıkarılmaz. Ancak kefen cinsinden olmayan deri elbise, çizme, külah ve harbde kullandığı her türlü silah çıkarılıp alınır. Vücûduna giydiği elbise 3 adet değilse üçe tamamlanır. Çünki kefenin 3 parça olması sünnettir. 3 elbiseden fazla ise sünnete uymak için üçe indirilir. Had veya kısas cezası ile öldürülen yıkanır, kefenlenir ve cenaze namazı kılınır. Yol kesenler ve devlete isyan eden bâgîler öldürülürse bir rivayete göre yıkanmaz ve namazları kılınmaz. Bir rivayete göre ise yıkanır fakat diğer eşkiyâya bir zecr, bir ibret olması için namazı kılınmaz. Gurbette ölen, suda boğulan, yangında yanan şehîd sevabı kazanır. Hanefî mezhebinde böyle şehîdlerin namazı kılınır. Şâfiî mezhebinde kılınmaz. Bu rivayet (Manzûme) kitabındadır. (Tergibü’s-salat ve teysirü’l-ahkam)
Tavsiye Yazı –> Sefer-i Ahiret Risalesi (Seyyid Abdülhakim Arvasi “rahmetullahi aleyh”)