Sual: Yemesi ve içmesi haram olan şeyler nelerdir?
Cevap: Yemesi, içmesi haram olan şeyler şunlardır:
1) Haram-ı li-aynihi denilen, kendileri haram olan şeylerdir. Leş, hınzır eti, şarap böyledir. Çok içince sarhoş yapan sıvıların, azını içmek de haramdır. Mahmasa halinde olan, yani açlıktan ölmek üzere olan ve ikrah edilen, yani öldürmekle korkutulan kimseden başkalarının bunları yemeleri, içmeleri haramdır.
2) Kendileri haram olmayıp, Darülharbdeki kâfirlerden dahi gasp, sirkat, rüşvet yolu ile alınan veya Darülİslamda kâfirden dahi fâsid akid ile (şartlarına uymadan yapılan sözleşme ile) satın alınan şey. Bu şey, mülk olur ise de, mülk-i habistir. Kullanması haramdır. Geri vermek, alınmış olan bulunmazsa, fakirlere sadaka olarak vermek lâzımdır.
3) Doyduktan sonra yemek haramdır.
4) Toprak, çamur gibi zararlı şey yemek.
5) Zehirli şeyler. Bakır çalığı, zehir karıştırılmış yemek. Zehirli ot, kokmuş et. Kurtlanmış et, meyve, peynir de böyledir.
6) Alışkanlık yapan uyuşturucu maddeler. Esrar otu, afyon, morfin, benzin böyledir. Bunların ilaç olarak, tabibin izin verdiği ölçüde kullanılması câizdir.
7) Necaset. İdrar, damardan çıkıp akan kan, pislik böyledir.
8) Temiz, fakat iğrenç olan şeylerdir. Sümük, kurbağa, sinek, yengeç, midye gibi şeylerdir. (Berika, Mide Afetleri)
Reddü’l-muhtar kitabı 5. cilt, 215. sayfada buyuruyor ki açlığı giderecek kadar yemek ve avret yerini örtecek ve soğuktan, sıcaktan korunacak kadar giyinmek farzdır. Bunlara, nafaka denir. Nafaka parasını kazanmak için çalışmak da farzdır. Helalden bulmazsa, ölüm korkusu olunca, haramdan da almak câiz olur. Ölmeyecek kadar şarap, yoksa bevl içebilir. Ölmeyecek kadar leş, başkasının malını yiyebilir. Bezzaziye ve Hülâsa kitaplarında diyor ki “Birisi, aç olup yemek için leş dahi bulamayana, kolumdan kes de, yiyerek ölümden kurtul derse, kesmesi câiz olmaz. Zaruret halinde de, insan eti helal olmaz”. [Bu sözden, ölüm tehlikesi olana insan kanı verilemeyeceği ve insan organı takılamayacağı anlaşılmamalıdır. Bu söz, insan etini yemeği yasaklamaktadır. Organ nakli caiz midir sualinin cevabını okumak için tıklayınız]
Yemeyip, içmeyip, açlıktan, susuzluktan ölen, günaha girer. Halbuki ilaç almayıp ölen, günaha girmez. Namazı ayakta kılacak ve oruç tutacak kadar gıda almak farzdır. Doyuncaya kadar yiyip içmek mubahtır. Doyduktan sonra yemek, içmek haramdır. Yalnız sahurda ve misafiri utandırmamak için haram olmaz. Çeşitli meyve, tatlı yemek, içmek câiz ise de, vazgeçmek iyidir. Sofrada, lüzumundan fazla, çeşitli yemekler bulundurmak israftır. İbadete kuvvetlenmek için ve misafir için bulundurmak, israf olmaz. Lüzumundan fazla ekmek bulundurmak da böyledir.
Sual: Hangi hayvanların etleri haramdır?
Cevap: Domuz eti yememelidir, şiddetli haramdır. Ehli eşek eti ve sütü tahrimen mekruhtur. Yalnız Mâlikî mezhebinde helaldir. Kasten, yani hatırında olduğu hâlde, bilerek besmele çekmeden kesilen hayvanı ve besmelesiz tutulan av hayvanını, kitapsız kâfirlerin, mürtedlerin kestiği, avladığı hayvanı yemek haramdır. Böyle tutulan balığı yemek haram değildir. Kesmeyip de, bir yerine bıçak saplıyarak, ensesine ve alnına vurarak veya boğarak veya ilaçlayarak, elektrikleyerek öldürülen kara hayvanları, leş olur. Bunları yemek haram olur. Besmele ile gönderilen av köpeğinin ve doğan kuşunun yakalayıp, ısırarak yaralayıp öldürdüğü av hayvanı yenir. Diri getirdikleri av hayvanını kesmek lâzımdır. Köpeğin, yaralamayıp boğduğu ve yaralayıp etinden yediği av, yenmez.
Avını köpek dişi ile veya pençesi ile yakalayan hayvanın etini yemek haramdır. Karada, suda yaşıyan haşeratı yemek, helal değildir. Mesela, kertenkele, kaplumbağa, yılan, kurbağa, arı, pire, bit, sinek, akrep, midye, yengeç ve fare, köstebek, kirpi, sincap yemek helal değildir. Avlanılan, yakalanan her balığı yemek helal olduğu, Mâide sûresinde bildirilmektedir. Su içinde kendiliğinden ölüp, karnı üst tarafta duran balık yenmez. Ağ ile saçma ile ilaç ile sarsıntı ile ölen her balık yenir.
Tiryak denilen ilaçda, yılan eti, ispirto varsa, içmesi haram, satması câizdir. Bunların bulunduğu bilinmiyorsa, içmek de câiz olur. [Tiryak, afyon demektir. Afyona alışmış olanlara tiryaki denir. Eski Yunan hakimlerinin, zehirlenmelere karşı yaptıkları bir ilaca da denir. İçinde afyon, yılan eti ve ispirto vardır]. Müslüman kasaptan alınan bir etin, nasıl kesildiği bilinmiyorsa, helal olmak ihtimali varsa, [yani, kesenler müslüman ve mürted karışık ise], yemek câiz olur. Haram olduğu, görerek veya âdil bir müslümanın haber vermesi ile anlaşılarak bilinirse, yememelidir. Fakat, sorup araştırmak lazım değildir. Darülİslamda, müslümandan satın alınan şüpheli eti yemeli, vesvese etmemelidir.
Yabani eşek eti ve sütü helaldir. Tezek ve başka necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa, yanına yaklaşınca pis koku gelirse, eti, sütü ve teri necis olup yemesi mekruhtur. Temiz şey ile beslenip, pis kokusu kalmazsa câiz olur. Bunun için, tavuk 3 gün, koyun 4, deve ve sığır 10 gün hapsolunur denildi. At eti ve sütü temizdir, helaldir. Nesli azalmamak için, mekruh denildi.
Eti yenen hayvanların idrarını içmek mekruhtur. İnsan veya hayvan necaseti ile sulanmış sebzeleri yıkayıp yemek câizdir. Lağım suyu ile sulanmış sebzeleri yemek câiz değildir.
Kaynak: Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye
Benzer Suallerin Cevapları İçin Tıklayınız
4 yorum