İrade-i Cüziyye Risalesi

Kadere İman

İrâde-i cüz’iyye risâlesini Muhammed Akkermânî “rahmetullahi aleyh” yazmıştır: Dehr [veyâ İnsan] sûresindeki, “Siz, ancak Allahü teâlânın dilediğini arzû edersiniz!” meâlindeki âyet-i kerîmeden, Ebül-Hasen-i Eş’arî imâmımız “rahmetullahi teâlâ aleyh” “Allahü teâlâ, sizin istemenizi dilemedikce, birşey isteyemezsiniz!” manâsını anlamıştır. Ya’nî, Allahü teâlâ dilemedikce, kul, irâde-i cüz’iyyesini kullanamaz demiştir. Eş’arî mezhebine göre, kullar, irâde-i cüz’iyyelerini kullanmakta mecbûr oluyor.…

Kaza-Kader Risalesi

Kadere İman

Bu risâleyi, Ebüssü’ûd efendi “rahmetullahi teâlâ aleyh” yazmıştır. Adının Mehmed olmayıp Ahmed olduğu, (Esmâ-ül-müellifîn) kitâbında açıklanmaktadır. (Kâmûs-ül-a’lâm) kitâbında da, Ahmed Ebüssü’ûd yazılıdır: Din bilgisi kuvvetli olan bir kimse, nefsine uyup, gece gündüz günâh işlese, tanıdıkları, kendisine, (Emr-i ma’rûf) ve nasîhat ettiklerinde, bunlara karşı: “Benim içki içeceğimi, Allahü teâlâ ezelde takdîr edip, (Levh-i mahfûz)da yazmıştır. Onun…

İrade Ve Meşiyyet

Kadere İman

Türpüşti Risalesinde diyor ki; Ehl-i hak, yanî Ehl-i Sünnet ve Cemâ’at mezhebine göre, insanların yaptıkları ve insanlara yapılan, gelen iyilik ve kötülük, fayda ve zarar, îmân ve küfür, tâat ve isyân, harekât ve sekenât, hattâ ağızlarından çıkan söz ve aldıkları her nefesin hepsi, Allahü teâlânın takdîri iledir ve hepsini yaratan Odur. Çünki Ondan başka bir…

Kadere Dair

Kadere İman

KADERE İNANMAK Ve bil-kaderi, hayrihi ve şerrihi minallahi teâlâ: kadere, hayr ve şerlerin Allahü teâlâdan olduğuna inandım, demekdir. İnsanlara gelen hayr ve şer, fâide ve zarar, kazanç ve ziyânların hepsi, Allahü teâlânın takdîr etmesi iledir. Allahü teâlânın bir şeyin varlığını dilemesine kader denilmişdir. kaderin, ya’nî varlığı takdîr edilmiş olan şeyin var edilmesine (kazâ) denir. kader ve kazâ kelimeleri birbirinin yerine de kullanılır. Allahü…

Eşariliğin Kader İnancı

Kadere İman

Sual: Eş’ariliğin kader hususundaki ictihadı, Cebriye ile aynı olduğuna göre, neden ehl-i bidat sayılmıyor? Cevap: Eş’ariyye ile Cebriyye’nin kader inancı birbirine yakındır; ancak aynı değildir. Cebriyye, insanın hiç iradesi olmadığını, tamamen ilahî iradeye tâbi olduğunu, bundan dolayı da mes’ul tutulmayacağını söyler. Eğer Allahü teâlânın bu isyan ve küfrden râzı olduğunu, bunun için azap yapmayacağını söylerse,…

Kader Nedir?

Kadere İman6 Comments

Sual: Kader nedir? Birisi bize kaderin mânâsını sorunca, nasıl anlatmalıyız? Kader hakkında ne kadar bilgi bilmeli ve inanmalıyız? Cevap: Âlemlerin yaratanı, yarattığı ve yaratacağı şeylerin hepsini, ezelden ebede, zerreden Arşa kadar hepsini, maddeleri, mânâları, bir anda ve bir arada bilir. Her şeyi yaratmadan önce biliyordu. Her şeyin iki türlü varlığı olur. Biri ilimde varlık, ikincisi…

Her Yaptığımızdan Mesul Müyüz?

Kadere İman, Mutezile

Sual: Bir reformcu din adamı yazısında şöyle diyor; “Çocukların zihnindeki anlama ve inceleme hassasını ve bunları sormasını Osmanlı ailesinde kahhar ve cahil cevaplarla körletmeyen, öldürmeyen yok gibidir. İnsanların sonsuz bir acz içinde olduğuna, her şeyin Allah tarafından yapıldığına, mezarların Allah ile kulları arasında bir vasıta, bir şefaatçi olduğuna, devlet reisinin hakim-i mutlak bulunduğuna inanan ve…

Kader İnancı Müslümanları Tembel Mi Yaptı?

Kadere İman

Sual:  Musa Carullah Bigiyef (Kaza ve kader bilgisi karşısında boynu bükük, elinde bir şey olmadığına inanan müslümanlar, asırlarca korku altında yaşayarak, orta çağlarda, Avrupada kırbaç altında titreyen esirler gibi, muti, zelil, yaltakçı ve yalancı oldular. Osmanlıları fenalığın bu derecelerine kadar sürükleyen sebep, dindeki kaza, kader, tevekkül, kanaat etmek ve müslüman olmak için, yalnız kalple inanıp…

İtimad-ı Nefs Mi, Tevekkül Mü?

Kadere İman

Sual: Musa Carullah Bigiyef (Müslümanlar, rızkın ezelde ayrıldığına inanır. Kerim olan Allah’ın onu geçindireceğini düşünür. Yolun neresinde kırılıp dağılacağı bilinmeyen eski bir araba gibi, herhangi bir tesadüfün ona göstereceği maişet yolunda sürüklenir. Kazancını çalışarak artırabileceğini düşünmez. Fazla çalışmaya lüzum görmez. Tembel, mütevekkil oturmasında dinin tesiri böyledir. İrade sahibi hür bir insan, nefsinin bir kuvveti olduğuna,…