Sual: Pek çok hoca sohbetlerinde Mektubat-ı Rabbani isimli eserden mektuplar okuyor ve Mektubat’ın çok mühim olduğunu söylüyor. Mektubat’ı bu kadar mühim yapan nedir?
Cevap: Mektubat kitabı, kelâm ve fıkıh bilgilerini, tasavvufun ma’rifetlerini açıklayan uçsuz bir derya gibi eşsiz bir eserdir. Bir dönem Hindistan’da ve pekçok İslam beldelerinde bidatler korkunç derecede yayılmıştı. Allahü teala, İmâm-ı Rabbânî Ahmed-i Fârukî Serhendî’yi “kuddise sirruh” yaratarak, o korkunç akıntıyı, bunun çalışmaları ile durdurmuştu. Bu yüce imâmın mektupları, kitapları, insanları gafletten uyandırdı. Dünyaya ışık saldı. Kendisi 1034 [m. 1624] senesinde Hindistan’da vefât etti. Çeşitli memleketlere göndermiş olduğu mektuplardan 536 mektubu, 3 cilt halinde toplanarak Mektûbât kitabı meydana gelmiştir. Büyük âlim, Seyyid Abdülhakîm Efendi, “Allah’ın kitabından ve Resûlullahın hadislerinden sonra, İslam kitaplarının en üstünü, en faydalısı, İmâm-ı Rabbânî’nin Mektûbât kitabıdır. Mektûbât’ta bildirilen tasavvuftan, tarîkatten ve hakîkî mürşidlerden şimdi hiç kalmadı. Bizler, Mektûbât’taki ince bilgileri, mârifetleri anlayamayız” ve “Mektûbât-ı Rabbânî okumayan, Eshâb-ı kirâmın kadrini bilemez. Eshâb-ı kirâmı hakkıyla tanımayan da Resûl-i Ekrem’i tanıyamaz” buyurdu. Birgün Abdülhakim Efendi’ye “Abdülkâdir Geylânî mi daha üstündür, İmam-ı Rabbânî hazretleri mi?” diye sormuşlar da, saaatlerce Gavs-ı A’zam’ın faziletlerini anlatmış; “Her ikisi de bize yağmur gönderen Nisan bulutu gibidir, hangisinin üstte hangisinin altta olduğunun ne ehemmiyeti var?” buyurduktan sonra “Fakat ben, İmam-ı Rabbânî hazretlerinin âşıkıyım’’ buyurmuştur. Onun Mektûbât kitabı için de şöyle buyurmuştur: “Kur’an-ı kerim ve hadîs-i şeriflerden sonra en faziletli kitab, Mektûbât-ı Rabbânî’dir. Hem velâyet, hem nübüvvet hakikatlerini anlatmakta Mektûbât’ın bir eşi yoktur. Mektûbât okumayanın marifetten hiç nasibi olmaz’’ buyurmuştur. Kendisi okumuş; müridlerine de okumalarını tavsiye etmiştir.
Bu kitaptaki mektupların birkaçı Arabî, geri kalanların hepsi Fârisîdir. 1392 [m. 1972] senesinde, Pakistan’da, Karaşi’de Edep Menzil Said Kompani’de Gulâm Mustafa Han tarafından, 3 cildi 2 kitap halinde ve haşiyesinde açıklamalar olarak, gâyet okunaklı ve nefis basılmıştır. Bu Fârisî baskının, 1397 [m. 1977] senesinde, İstanbul’da, Hakikat Kitabevi tarafından fotokopisi bastırılmıştır. Muhammed Murâd-ı Kazânî Mekkî tarafından 1302 [m. 1884] senesinde Ârabîye tercüme edilerek Dürerü’l-Meknûnât adı verilmiş, 1316 [m. 1898] da, Mekke-i Mükerreme’de Miriye matbaasında basılmıştır. 1382 [m. 1963] de, İstanbul’da da basılmıştır. Muhammed bin Abdullah Kazânî 1352, m. [1933]de Mekke’de vefât etmiştir. İmâm-ı Rabbânî’nin ve oğlu Muhammed Ma’sûm’un Mektûbât kitapları Müstekimzâde Süleyman efendi tarafından Farsçadan Türkçeye tercüme edilip, 1277 hicri senesinde İstanbul’da taşbasması yapılmıştır. Din ve fen bilgilerinde derin ihtisâsı olan ve çok sayıda, çok kıymetli eserleri ile meşhur olan Hüseyin Hilmi Işık efendi de, Mektûbât’ın 1. cildini Fârisîden Türkçeye tercüme etmiştir.
Mektûbât’ın birinci cildi 1025 (m. 1616) senesinde talebelerinin meşhûrarından Yâr Muhammed Cedîd-i Bedahşî Talkânî tarafından toplanmıştır. 1. cildde 313 mektûp vardır. Bu cildin son mektûbu, Muhammed Hâşim-i Keşmî’ye yazılmıştır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri 1. cildin son mektûbunu yazınca; “Muhammed Hâşim’e gönderilen bu mektûpla resûllerin, din sahibi peygamberlerin ve Eshâb-ı Bedr’in sayısına uygun olduğundan, 313 mektûpla 1. cildi burada bitirelim” buyurmuştur.
2. cildi ise 1028 (m. 1619) senesinde yine talebelerinden, Abdülhay Pütnî tarafından toplanmıştır. Bu cildde Esmâ-i hüsnâ ya’nî Allahü teâlânın Kur’ân-ı kerîmde geçen 99 ismi sayısınca 99 mektûp vardır.
3. cild de İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin vefâtından sonra 1040 (m. 1630) senesinde talebelerinden Muhammed Hâşim-i Keşmî tarafından toplanmış olup, bu cildde de Kur’ân-ı kerîmdeki sûrelerin sayısınca 114 mektûp vardır. Her 3 cildde toplam 526 mektûp vardı. İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin vefâtından sonra 10 mektûbu daha 3. cilde ilâve edilmiştir. Böylece toplam mektûp adedi 536 olmuştur.
Mektubat-ı Rabbani kitabını sitemizdeki Kitaplar kısmına girerek oradan okuyabilirsiniz.
Tavsiye Yazı –> İmam-ı Rabbani hazretleri kimdir?
Tavsiye Yazı –> İslam Dininin Esasları Nelerdir?