Sual : Zamir neye denir?
Cevab : Kelimenin aslından olmayan (yuvarlak gözlü hâ’lara) zamir denir.
Sual : Bu zamirler hangi hallerde med olur?
Cevab : Zamirin makabli harekeli olduğu zaman med olur. (uzatılır).
اِنَّهُ . بِهِ . وَلَهُ . رَبُّهُ . مِنْ اَمْرِهِ |
Sual : Zamirler hangi hallerde med olunmaz?
Cevap : Zamirlerin mâkabli sakin olduğu zaman med edilmez (çekilmez).
Misal:
عَلَيْهِ . اِلَيْهِ . فِيهِ . مِنْهُ . عَنْهُ |
Zamirden sonra gelen kelime sakin ise, zamir med edilmez.
Misal:
كُرْسِيُّهُ السَّمَوَاتِ |
Sual : Zamirlerde değişik durum var mıdır?
Cevap : Vardır.
وَمَانَفْقَهُ . لَمْ يَنْتَهِ . فَوَاكِهُ |
Kelimelerindeki yuvarlak hâ’ler zamir gibi yazılmıştır, fakat zamir değildir. Onun için de medd edilmezler (uzatılmazlar).
Bir de Furkân suresinde bulunan:
فِيهِ مُهَانَ |
De ki Fihi medd edilir (uzatılır). Bu kaide (kural) dışında kalmaktadır. Fihi zamirdir. Ama uzatılır. Bu zamirin uzatılışında 2 sebep vardır: Birincisi, mana bakımındandır ki azab-ı mazâaf üzerine tenbih ve ikazdır ki erbâbına mâlumdur.
İkincisi, Hânın esresinden, mimin ötresine geçmek lisâna ağır geldiğindendir. Hâyı uzatarak okumak bu külfeti kaldırıp kolaylık sağlar.
Bir de
يَرْضَهُ لَكُمْ |
De ki zamir olan hânın evveli harekeli olduğu halde çekilmez.
Görünüşte hânın evveli her ne kadar harekeli gibi ise de aslında harekeli değil sakindir. Çünkü……nın aslı ……dır.
– يَرْضَاهُ – يَرْضَهُ – |
Cümlede in-i şartıye vardır. Bundan dolayı elif lâfzan düşmüş olduğundan, hükmen hânın mâkabli sâkin demektir. Zamirlerin mâkabilleri sâkin olunca, umum kaideye göre zamirler çekilmez; uzatılmaz. Misallerini kendi bölümlerinde gördük. Bazı yerlerde bir kaç kelime kural dışı gelmiş gibi görünürse de incelikleri, sebepleri vardır, arzettiğimiz gibi.
Tavsiye Yazı –> Hatim okumanın sevabı nedir?
Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye Kitabını Okumak İçin Tıklayınız.
Benzer Suallerin Cevapları İçin Tıklayınız.