Sual: İslam hukukunda hibe (hediye) ahkamı nasıldır? Neler hediye edilebilir? Neler edilemez? Cevap: İbni Âbidin (Hibe)yi anlatırken diyor ki “Hibe, yani teberru ve hediye, karşılık beklemeden, ayn olan malını, zengine vermektir. Menfaat hediye edilmez. İare edilir. Deyn, yani alacak, ancak borcluya veya bundan almasını emretmek şartı ile başkalarına hediye edilebilir. Verdiği malın, kendi malı ile…
Sual: İslam hukukunda vekalet nasıl verilir? Vekalet hükümleri nelerdir? Cevap: Vekalet, bir kimsenin, bir işi yapmak için, başkasını kendi yerine koyması [başkasına iş havalesi] demektir. Yerine geçirilen başka kimseye vekil denir. Vekil edene sâhip denir. Bir kimsenin sözünü başkasına götürene resûl veya haberci denir. Birini vekil yapmak, icap ve kabul ile olur. Yani, (Seni vekil…
Sual: İslam hukukuna göre ticarette birisine nasıl kefil olunur? Cevap: Kefil olmak veya Dâmin olmak, birisinden belli bir veya birkaç kimsenin istedikleri bir şeyi, başkasının, kendisinin de ödeyeceğine söz vermesi demektir. Ödenecek şey, ayn ve deyn olduğu gibi, insanın teslim edilmesi de olur. Alacaklının malum olması şarttır. (Filana kim ne satarsa kefilim) demekle, kefalet sahih…
Sual: İslam hukukunda bir malı ödünç vermek nasıl olur? Bu noktada nelere dikkat etmek gerekir? Cevap: Ödünç vermek, yani karz-ı hasen çok sevaptır. Çarşıda misli, yani benzeri bulunan her şeyi, belirsiz bir zaman sonra, misli geri verilmek üzere vermeye, karz-ı hasen denir. Ödünç vermek, icap ve kabul ile [aldım, verdim gibi sözleşme ile] sahih olur.…
Sual: Hastanın alışveriş yapması caiz mi? Normal hasta ile ölüm hastasının hükümleri bir midir? Cevap: Musul valisi, hacı Reşid paşa, Ruh-ul Mecelle kitabında buyuruyor ki: “Hastalık, 2 nev’dir: Biri, âdi hastalık olup şuuru yerinde oldukça, bütün malı için satışları câizdir. İkincisi, Maraz-ı mevt, ölüm hastalığı olup borclarından geri kalan malının 3’te 1’ini satabilir. Borcları malından…
Sual: İslam dininde kadınların örtünmeleri farz mıdır? Vücudunun hangi kısımlarını örtmelidir? Fıkıh kitaplarında bu mevzuda ne yazıyor? Cevap: Halebi-i Kebir kitabında diyor ki “Hür kadının avuç içinden ve yüzünden ve ayaklarından başka bütün vücudu avrettir. Çünkü, Peygamberimiz “sallallâhü aleyhi ve sellem”, ‘Kadın avrettir. Açık olarak çıkarsa, şeytan gözlerini çok açarak ona bakar’ buyurdu. Ayaklarına avret…
Sual: İslam hukukunda kaç türlü bey’ (satış) vardır? Cevap: Mebiin (satılan malın) ve semenin (bedelin) ayn (belli bir mal) veya deyn olmaları ve kabz edilmeleri bakımından 4 türlü bey’ vardır: 1) Mutlak bey’: Ayn olan malı, deyn karşılığı satmaktır. Yani mebii tayin etmek lâzımdır. Kabz etmek lazım değildir. Semen tayin edilmez. Semen peşin de, veresiye…
Sual: İslam hukukunda havale nasıl yapılır? Kaç farklı şekilde yapılır? Hangi durumlarda bozulabilir? Cevap: Borclunun, alacaklıya, borcumu falan kimseden al deyip, bu 2. kimsenin, yani alacaklının, bu teklife, sözleşme yerinde râzı olmasına, (Havale) etmek denir. Borclu ve borcu ödemeyi kabul eden 3. şahıs sözleşirken, alacaklı hazır bulunmazsa, haber alınca izin verse de, Tarafeyne göre, havale…
Sual: İslam hukukunda şartlı satış caiz midir? Caiz olduğu alanlar var mıdır? Cevap: Fıkıh kitaplarında, (Bey’ ve şira) sonunda diyor ki: Şart ile söylendiği zaman yapması câiz olmayan şeyler 14’tür: 1) Bey’: Mesela, bir evi, 1 ay oturmak şartı ile satmak fasittir. 2) İcare: Borc vermesi şartı ile birisine bir şey kiraya vermek fasittir. 3)…
Sual: Mecelle kitabının İslam hukuku cihetinden ehemmiyeti nedir? Cevap: Mecelle, Sultan Abdülaziz Han zamanında, Allahü teâlânın emirlerini kanun şekline sokmak için Ahmed Cevdet Paşa başkanlığında kurulan (Mecelle) komisyonunu hazırladığı bir hukuk metnidir. Günlük işlerde ahkâm-ı İslamiyyeye uygun davranabilmek için, her müslümanın (Mecelle) kitabı başındaki 100 maddeyi ezberlemesi ve iyi anlaması lâzımdır. Tanınmış hukukçulardan Ali Haydar…