Müctehid Kalmadığına Göre Yeni Meselelerin Hükmü Nasıl Anlaşılır?

Fıkıh Usûlü

Sual: Fıkıh kitaplarında 4. asırdan sonra müctehid kalmadığı ve ictihadın kesildiği yazmaktadır. İnsanların ihtiyaçları arttıkça yeni meseleler ortaya çıktığına göre, bunlar nasıl halledilebilir? Cevap: Dördüncü asırdan sonra, mutlak müctehid kalmamış ise de, mezhebde müctehid kalmadığı söylenemez. Böyle olmayan İslâm hukukçuları bile, tarih boyunca kendilerinden çözümü istenilen meselelerde, kendilerinden önceki ulemânın kitaplarındaki benzer meselelere kıyas yaparak fetvâ verebilmişlerdir.…

Müctehid Kurân-ı Kerimden Nasıl Hüküm Çıkarır?

Tefsir

Sual: Âyet-i kerimeler, değerlendirilirken sadece sebeb-i nüzûl ve siyâk-sibâk gözönünde bulundurularak mı değerlendirilir? Bir âyet-i kerime, sebeb-i nüzûl veya siyâk-sibâk dikkate alınmadan delil olabilir mi? Bu açıdan, Hazret-i Peygamber veya Eshab-ı Kiramın âyet-i kerimeleri tefsirinde izledikleri metod nasıldır? Cevap: İctihadın şartları sayılırken, esbab-ı nüzul ve esbab-ı vürudu (yani âyet-i kerimelerin geliş ve hadis-i şeriflerin söyleniş sebeplerini) bilmenin…

Belediye Kaydı Dini Nikah Sayılır Mı?

Nikah

Sual: Belediye kaydı, şer’î nikâh yerine geçmez mi? Nitekim sözde aslolan olan mana değil midir? Cevap: Şer’î hukukta nikâh için gerekli olan sözler (icap ve kabulün) mazi (geçmiş zaman) sigasıyla söylenmesi gerekir. Nikâh, zinânın zıddıdır. Akid için söylenen sözde en ufak bir şüphe olmamalıdır. Bu sebeple eskiler tedbiren, bu işleri bilen bir kişinin imamın nikâh kıymasını tercih…

Küfre Düşenin Nikahı Düşer Mi?

Nikah

Sual: Bir kimse küfre düşürücü bir iş yapsa veya söz söylese, nikâhı düşer mi? Cevap: Evet. Hanımından “Her ne zaman nikâhımız bozulursa, seni tekrar nikâhlamak üzere beni vekil et!” deyip, o da ederse, kadın olmasa bile, iki şâhid huzurunda nikâh tazeleyebilir. Câmilerde yatsı namazından sonra iman ve nikâh tazeleme duasının topluca okunması, bu sebeple Osmanlılardan kalma bir…

Boşanmak Niyeti Olmadan Boşadım Demekle Talâk Olur Mu?

Nikah, Talâk

Sual: Bir kimse karısına seni boşadım dese ama boşanmayı kasdetmese, talâk vaki olur mu? Cevap: İbni Âbidîn hazretleri diyor ki: Sarih (açık) söz kazâen niyete muhtaç değildir, fakat diyâneten niyete muhtaçtır. Yani adam zevcesine “Boşsun” gibi boşanma için kullanılan açık bir sözü söylese, ama “Meşguliyetin yok” mânâsını kasdetse, kadın da bunu mahkemeye intikal ettirse, kâdı boşanmaya hükmeder.…

Kinaye Sözle Boşanma Olur Mu?

Talâk

Sual: Zevcesi ile münakaşa ederken “Seni bıraktım” sözü söylense boşanma olur mu? Cevap: Talâkta kinâye lafızları, 3 çeşittir: 1-Kalk, çık, git gibi, talâka ihtimali olan lafızlardır. Bunlardan “kalk, git, aramızdaki niza bertaraf olsun” mânâsı da kast edilmiş olabilir. 2-Hem talâka, hem de kötülemeye ihtimali olan lafızlardır. “Sen bâinsin (ayrısın)” tabiri, hem evlilikten ayrısın, hem de hayırdan ayrısın…

Zina Edene Recm Cezası Var Mıdır?

İslam Ceza Hukuku

Sual: Kuran-ı kerimde zina yapan kadınları recm edin diye bir âyet var mıdır? Peygamberimiz recm hâdisesini tasvip etmiş midir? Ben Kuran-ı kerimde recm âyeti diye bir âyet okumadım. Ama hadîslerde var olduğunu, mezhep imamlarının da bunu tasvip ettiğine dair bilgiler buldum. Ama bu kaynaklar ne kadar güvenilir, bilemedim. İslâmiyette evli bir kadının zina yapma cezası ölüm…

İslamiyette Kadın ve Erkeğin Şahitlik Şartları Nelerdir?

İslam Ceza Hukuku

Sual: Kur’an-ı kerimde niçin bir erkeğin şahidliği, iki kadının şahidliğine denk tutulmuştur? Cevap: Şâhidlik nisâbı, çeşitli ihtimallere göre bizzat Kur’an-ı kerîmde tanzim olunmuştur. Zinâ haddinde dört, diğer haddler ve kısas için iki erkek şâhid gerekir. Mâlî haklarla nikâhta iki erkek veya bir erkek ile iki kadın aranır. Taraflardan birisi zimmî ise, şâhidler de zimmî olabilir. Bu nisâbın…

Rıza İle Miras Taksimi Yapmak Câiz Midir?

Miras İlmi (Feraiz)

Sual: Babam öldü. Mirası ferâize göre bölmeden kardeşler paylaşabilir miyiz? Cevap: Evet. (İbn Âbidîn, Kısmet ve Teharüç babı.) Taraflar mirası aralarında taksim edebilirler. Buna rızâî taksim denir. Taraflardan birine fazla hisse verilebileceği gibi, muayyen mallar da vârisler arasında paylaşılabilir. Vârislerden isteyenler hisselerinin tamamını veya bir kısmını diğer vârislere bırakarak taksimden çıkabilirler. Nitekim bir kız, erkek kardeşi kadar…

Aliyyül Kari ve Eserleri Muteber midir?

Şahsiyetler

Sual: Ali el-Kârî ve eserleri muteber midir? Cevap: Heratlı bir Hanefi âlimidir. Mekke’de uzun yıllar geçirdiği için mükemmel Arapça öğrenmiştir. Kendisi haddizatında hattat olduğu için kıymetli kitapları istinsah ederek nafakasını temin ederdi. Arabiyi iyi bildiği için, istinsah ettiği kitaplarda bazı şerhler yapmış, böylece bir âlim şöhreti kazanmıştır. Ehâdisu’l-Mevdu’at adındaki kitabında, İslâm uleması tarafından sahih görülen…