AKSIRMAK VE CEVABI: Aksırıp, elhamdülillâh diyene, yerhamükellah demek, İslâm hukukundandır. Ebû Hüreyre’nin (radıyallahü anh) bildirdiği hadîs-i şerîfde: «Sizden biriniz aksırır ve elhamdülillâh derse, onu, duyan herbir müslümânın, yerhamükellah demesi, üzerine hakdır» buyuruldu. Mesâbîh şerhinde diyor ki: «Hakdır sözünde, aksırıp elhamdülillâh diyene yerhamükellah demenin farz-ı ayn olduğunda işâret vardır. Bâzı âlimler de böyle demişlerdir. Ama âlimlerin…
YATMANIN, UYUMANIN SÜNNET VE EDEBLERİ Yerinde yanî giyinme bahsinde anlatıldığı gibi yatağın yumuşak olmaması, yatmanın sünnetlerindendir. Kalın da olmamalıdır. Zîra Peygamber efendimizin (sallâllahü aleyhi ve sellem) yattıkları yatak hafif, ince idi. Yatarken abdest alıp, abdestli yatmak sünnettir. Zîra yatsıdan sonra abdestini yenilemek, gece kalkıp ibâdet etmeğe yardımcı olur. Şeyh Sühreverdî anlatır. Dervişlerden biri, bana Horasan’daki…
RESÛLULLAH’I RÜ’YADA GÖRMEK: Rü’yâsında Peygamber efendimizi (sallâllahü aleyhi ve sellem) görmek istiyen, ona çok salâvat okusun ve şu düâyı okumağa devâm etsin: «Allahümme rabbel beledil-harâm veş-şehril harami vel-hılli verrükni vel-harâmı ver-rükni vel-makam ikra’ alâ ruhi Muhammedin minesselâm.» Hasan-i Basrî (rahmetullahi aleyh) buyurur: Yatsı namazından sonra 4 rek’at kılıp, her rek’atında Fâtihadan sonra Vedduhâ, Elem neşrah…
YATSIDAN SONRA KONUŞMAMAK: Sünnetlerden biri de yatsıdan sonra, dünya işlerinden konuşmamaktır. Bostan’da diyor ki: Bâzı âlimler, yatsıdan sonra konuşmak mekrûhdur demişlerdir. Çünki bildirildiğine göre Peygamber efendimiz (sallâllahü aleyhi ve sellem) yatsıdan önce yatmağı ve yatsıdan sonra oturup konuşmağı yasaklamıştır. Hazret-i Ömer’in (radıyallahü anh) yatsıdan sonra oturup konuşmaya müsâade etmediği, «evinize dönün, belki Allahü teâlâ size…
UYKUDAN UYANMAK: Evde yalnız yatmamalı, kapının eşiğinde uyumamalı, elinde et, balık kokusu varken yatmamalı, etrafı duvarla çevrili olmıyan damda uyumamalıdır. Bu 4 şeyi yapana bir belâ gelirse, kendinden başkasını suçlamasın. Fecirden önce uyanmağa çalışmalıdır. Çünki yer 3 şeyden Allahü teâlâ’ya şikâyet eder : 1. Üzerinde, bir zânînin gusletmesinden, 2. Üzerinde, haksız yere akıtılan kandan, 3.…
KAYLÛLE : Kaylûle, yanî gün ortasında bir parça uyumak sünnettir. Ancak kaylûle yapacak olan gece kalkıp ibâdet eden olmalıdır. Kaylûlenin vakti, gündüzün ortası olup, güneşin tepe noktasına yaklaştığı zamandır. Hadîs-i şerîfde: «Gündüzün evvelinde uyumak aklı azaltır, ortasında uyumak peygamberlerin ve evliyânın güzel ahlâkındandır; gündüzün sonunda uyumak ise, tenbelliktir» buyuruldu. Boston’da diyor ki: Uyku üç kısımda…
TEHECCÜD: Ebrârın sünnetinden, iyi âdetlerinden biri de teheccüddür. Teheccüd, geceleyin kalkmak demektir. Teheccüd olması için, önce uyuyup, sonra kalkmak şarttır. Geceleyin az uyuyan bu insanları, Allahü teâlâ Zâriyât sûresi 17. âyetinde: «Onlar geceden pek az bir zaman uyuyorlardı» buyurarak bildiriyor. Haberde geldi ki. Dâvud aleyhisselâm: «Yâ Rabbi, sana ibâdeti seviyorum; hangi vakitteki ibâdet daha kıymetlidir?»…
Her gördüğü rü’yâyı değil, gördüğü iyi rü’yâları, bir âlime ve nasîhat ediciye anlatmak sünnettir. Mesâbîh şerhinde diyor ki: Sabahleyin kalkınca, zihnini dünya işleri ile meşgul etmeden, bir âlim veya nasîhat ediciye gidip, gördüğü rü’yâyı anlatmak müstehabdır. Peygamber efendimiz (sallâllahü aleyhi ve sellem): «Gördüğün rü’yâyı bir sevgili kula (velîye), yâhud bir akıllıya anlat» buyurdu. Bir rivâyette:…
Bir hadîs-i şerîfde: «Sefere çıkınız! Sıhhat ve zenginlik bulunuz» buyuruldu. Bir rivâyette: «Sefere çıkınız, rızkınız bol olur» buyuruldu. Bu hadîs-i şerîfin tevcîhinde, şefere çıkanınız, hareketle sıhhatli olur. Gördüğü şeylerden ibret alması bakımından dîni, îmânı kuvvetlenir. Yolculuk esnasında sohbetinde bulunduğu, görüştüğü şeyh ve âlimlerden istifâde ile de kazançlı olur buyuruldu. Bir hadîs-i şerîfde de: «Sefere çıkınız.…
SOHBET VE MUAŞERET EDEBLERİ UZLET: İnsanlara nasihat ve şefkat ile davranmak sünnettir. Bu şekilde insanlar arasında bulunmak, insanlardan ayrılıp, nâfile ibâdetle meşgul olmaktan daha iyidir. Bununla beraber, din büyüklerinden bir kısmı uzlete çekilmeği, insanların arasına karışıp, onlarla sohbet etmemeği tercîh etmişlerdir: İbrâhim bin Edhem, Fudayl bin İyâd, Dâvud-i Tâî, Süleymân-ı Havvâs bunlardandır. Zîra Muâz bin…