Sual: Edille-i şeriyye nedir? Cevap: Ahkâm-ı İslâmiyye’nin (din bilgilerinin) kaynaklarıdır. İslâm dîninin dünyâ ve âhırete âit bütün hükümleri önce 4 ana kaynaktan elde edilir. Bunu müctehid âlimleri yapar. Bu 4 ana kaynak sırasıyla: Kitâb, Sünnet, İcmâ-ı ümmet ve Kıyâs-ı fukahâ’dır. 1) Kitâb: Kur’ân-ı kerîmdir. O, Allahü teâlânın, Resûlü Muhammed aleyhisselâma indirdiği, mushaflarda yazılı, bize kadar…
Sual: İslam hukukunda Sünnet neye denir? Kaç çeşit sünnet vardır? Cevap: Din bilgilerinde senet, kaynak olan 4 delilden biridir. Sünnet lügatta yol, kânun, âdet mânâlarına gelir. Dînî terim olarak sünnet kelimesinin dînimizde 3 mânâsı vardır: Kitab ve sünnet birlikte söylenince, kitap Kur’ân-ı kerîm, sünnet de hadîs-i şerîfler demektir. Farz ve sünnet denilince, farz Allahü teâlânın…
Sual: İctihad nedir? Kimler ictihad edebilir? İctihada misaller verebilir misiniz? Cevap: İctihâd lügatte, gücü, kuvveti yettiği kadar zahmet çekerek, uğraşarak çalışmak demektir. İslâm Hukûku’nda ictihâd, âyet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden, mânâları açıkça anlaşılmayanları, açıkça bildirilen diğer dînî hükümlere kıyas ederek, benzeterek, bunlardan yeni hükümler çıkarmaya uğraşmak, çalışmak demektir. Meselâ ana babaya itâatı emreden İsrâ sûresi…
Sual: İlmihal kitaplarında edille-i şer’iyye sıralanırken “Kitap, sünnet, icma ve kıyas” deniliyor. Buradaki kıyas tam olarak nedir? Kıyasa misaller verebilir misiniz? Cevap: Kıyas, İslâm dînindeki hükümlerin 4 kaynağından biridir. Lügatte “bir şeyi takdir etmek, ölçmek, karşılaştırmak ve iki şey arasında benzerlikleri tesbit etmek” mânâlarına gelir. Kıyas; dînî hükümlerin delillerinden biridir. İslâmiyette bir mesele hakkında hüküm…
Sual: Müctehid kime denir? Müctehid olmak için aranan şartlar nelerdir? Cevap: Kur’ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin yüksek mânâsını anlayan ve anlamak için bütün gücüyle çalışan büyük İslâm âlimine denir. Müctehid, ictihad eden kimse demektir. İctihad, sözlükte gücü, kuvveti yettiği kadar zahmet çekerek, uğraşarak çalışmak demektir. Dinde ictihaddan maksat, âyet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden, mânâları açıkça…
Sual: Hile-i şer’iyye nedir? Nasıl tatbik edilir? Cevap: Ortaya çıkan çeşitli şartları dînimize uydurmak için alınan tedbirlere hile-i şeriyye denir. Müslümanların, İslâmiyete uymaları ve haram işlememeleri için ihtiyatlı yol aramalarına da hîle-i şeriyye denir. İslâm hukûkunda, haramdan kurtulmak, helâle kavuşmak için hîle-i şeriyye yapmaya izin verilmiştir. Böyle hîlenin câiz olmasına delil ve sened Kur’ân-ı kerimdeki…
Sual: İslam hukukunda örf adetin yeri nedir? Cevap: Örf ve âdet, İslâm hukûkunun kaynaklarındandır. İslâm hukûkunun kaynakları 2 kısımda mütâlaa edilir. Kitap (Kur’ân-ı kerîm), sünnet (hadîs-i şerîfler), icmâ (bir asırda bulunan müctehidlerin bir meselenin hükmü hakkında söz birliği etmeleri) ve kıyâs (müctehid denilen bir âlimin ictihâdı) birinci derecede, aslî kaynakları teşkil eder. Bu 4 ana kaynaktan…
Sual: Mezhep ne demektir? Mezhepler nasıl ortaya çıkmıştır? Günümüzde niçin 4 tane hak mezhep vardır? Cevap: Mezhep, bir müctehidin dînî kaynaklardan çıkardığı hükümlerin hepsidir. Müctehid âlim tarafından, îmânda ve amelde (ibâdetlerde ve işlerde) Allahü teâlânın rızâsına kavuşmaları için Müslümanlara gösterilen yoldur. Bir müctehidin, İslâmiyeti kaynaklardan anlamak ve anlatmak husûsunda tâkib ettiği usûller ve bu usûllere…
Sual: İslam hukukunun delillerinden birisi olan “icma” nedir? İcmanın delili nedir? Hangi meselelerde icmaya başvurulmuştur? Cevap: İcma, bir asırdaki müctehid âlimlerin söz birliğine denir. İslâm dînindeki fıkıh bilgilerinin 4 kaynağından biridir. Din bilgilerinde senet, kaynak dörttür. Bunlar; Kur’ân-ı kerîm, hadîs-i şerîfler, icmâ ve kıyâs (ictihâd)tır. Din bilgilerini açıklayan İslâm âlimleri, bir işin nasıl yapılacağını Kur’ân-ı kerîm’de açık…
Sual: Hanefi Mezhebinin bilgileri sonraki alimlere hangi yollarla gelmiştir? Cevap: İbni Âbidîn “rahmetullahi teâlâ aleyh”, 1. cildin 47. sahîfesinde buyuruyor ki; (Hanefî mezhebinin bilgileri, sonraki âlimlere üç yoldan gelmiştir: 1 — (Üsûl) haberleri olup, bunlara zâhir haberler de denir. Bunlar, Hanefî mezhebinin sâhibi olan imâm-ı a’zam Ebû Hanîfe’den ve talebesinden “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în” gelen haberlerdir. Bu…