BOŞ KONUŞMAK: Göğsünde, kalbinde iyice yoğurmadan söz söylememelidir. Eğrisini doğrultmadan, iyisini, temizini alıp, yaramazını atmadan konuşmamalıdır. Mâlâya’nî, boş söz söylememelidir. Zîra boş ve lüzumsuz konuşmalar, kişinin aklını azaltır ve çoğu zaman, bu sözler ona vebâl ve dert olur. Enes (radıyallahü anh) anlatır: Uhud günü bizden bir köle şehîd oldu. Karnına, açlıktan dolayı, taş bağlamış olduğunu…
MEDH ETMEK: Yüzüne karşı kimseyi medh etmemelidir. Çünki felâketine sebeb olabilir. Çoğu zaman ifrâta varır, ileri gider ve yalana varır. Bâzan da dıştan medh etmekle, içinden sevmediği, bütün söylediklerinde ciddî olmadığı halde, ona kendisini sevdiğini bildirmeğe çalışır ve bununla riyâkâr ve münâfık olur çıkar. Bâzan da, medh ettiği kimsenin kibirlenmesine, böbürlenmesine yol açar. Kibir ve…
ŞAKA: Çok şaka yapmaktan sakınmalıdır. Çünki kişinin heybet ve vakarını kırar. Nitekim Ömer (radıyallahü anh): «Çok gülenin heybeti az olur. Şaka eden küçümsenir. Çok konuşan, çok hatâ eder. Hatâsı çok olanın hayâsı az olur. Hayâsı az olanın vera’ı (Allah korkusundan günahlardan sakınması) az olur. Vera’ı az olanın, kalbi ölür» buyurmuştur. Çok şakanın sonu pişmanlıktır. Ömer…
KONUŞMANIN EDEB VE İNCELİKLERİ: Konuşurken, konuşmanın edeblerini, inceliklerini gözetmelidir. Nitekim Peygamberimizin (sallâllahü aleyhi ve sellem) huzûrunda, bir kimse: «Allahü teâlâ’ya ve Resûlüne itâat eden doğru yoldadır. Onlara isyân eden hatâ eder ya’nî sapıktır» dedi Peygamber efendimiz (sallâllahü aleyhi ve sellem) böyle diyene: «Allahü teâlâya ve Resûlüne isyân eden söyle» buyurdu. Kadî der ki. sözünü beğenmemesi,…
ÇOK GÜLMEK: Çok gülmemelidir. Çünki çok gülmek kalbi öldürür. Allahü teâlâ, Tevbe sûresi 82. âyetinde: «Az gülsünler, çok ağlasınlar» buyuruyor. Abdullah bin Ömer (radıyallahü anh) anlatır: Bir gün Resûlullah (sallâllahü aleyhi ve sellem) dışarı çıkmıştı. İnsanların Konuşup, gülüştüklerini gördü. Durup, onlara selâm verdi ve: «Lezzetleri yıkanı çok hatırlayınız. Sizi günâh işlemekten men eder» buyurdu. Lezzetleri…
AKSIRMAK VE CEVABI: Aksırıp, elhamdülillâh diyene, yerhamükellah demek, İslâm hukukundandır. Ebû Hüreyre’nin (radıyallahü anh) bildirdiği hadîs-i şerîfde: «Sizden biriniz aksırır ve elhamdülillâh derse, onu, duyan herbir müslümânın, yerhamükellah demesi, üzerine hakdır» buyuruldu. Mesâbîh şerhinde diyor ki: «Hakdır sözünde, aksırıp elhamdülillâh diyene yerhamükellah demenin farz-ı ayn olduğunda işâret vardır. Bâzı âlimler de böyle demişlerdir. Ama âlimlerin…
YATMANIN, UYUMANIN SÜNNET VE EDEBLERİ Yerinde yanî giyinme bahsinde anlatıldığı gibi yatağın yumuşak olmaması, yatmanın sünnetlerindendir. Kalın da olmamalıdır. Zîra Peygamber efendimizin (sallâllahü aleyhi ve sellem) yattıkları yatak hafif, ince idi. Yatarken abdest alıp, abdestli yatmak sünnettir. Zîra yatsıdan sonra abdestini yenilemek, gece kalkıp ibâdet etmeğe yardımcı olur. Şeyh Sühreverdî anlatır. Dervişlerden biri, bana Horasan’daki…
RESÛLULLAH’I RÜ’YADA GÖRMEK: Rü’yâsında Peygamber efendimizi (sallâllahü aleyhi ve sellem) görmek istiyen, ona çok salâvat okusun ve şu düâyı okumağa devâm etsin: «Allahümme rabbel beledil-harâm veş-şehril harami vel-hılli verrükni vel-harâmı ver-rükni vel-makam ikra’ alâ ruhi Muhammedin minesselâm.» Hasan-i Basrî (rahmetullahi aleyh) buyurur: Yatsı namazından sonra 4 rek’at kılıp, her rek’atında Fâtihadan sonra Vedduhâ, Elem neşrah…
YATSIDAN SONRA KONUŞMAMAK: Sünnetlerden biri de yatsıdan sonra, dünya işlerinden konuşmamaktır. Bostan’da diyor ki: Bâzı âlimler, yatsıdan sonra konuşmak mekrûhdur demişlerdir. Çünki bildirildiğine göre Peygamber efendimiz (sallâllahü aleyhi ve sellem) yatsıdan önce yatmağı ve yatsıdan sonra oturup konuşmağı yasaklamıştır. Hazret-i Ömer’in (radıyallahü anh) yatsıdan sonra oturup konuşmaya müsâade etmediği, «evinize dönün, belki Allahü teâlâ size…
UYKUDAN UYANMAK: Evde yalnız yatmamalı, kapının eşiğinde uyumamalı, elinde et, balık kokusu varken yatmamalı, etrafı duvarla çevrili olmıyan damda uyumamalıdır. Bu 4 şeyi yapana bir belâ gelirse, kendinden başkasını suçlamasın. Fecirden önce uyanmağa çalışmalıdır. Çünki yer 3 şeyden Allahü teâlâ’ya şikâyet eder : 1. Üzerinde, bir zânînin gusletmesinden, 2. Üzerinde, haksız yere akıtılan kandan, 3.…