Sual: Satışta ve ödünç vermede faiz nasıl olur, misaller verebilir misiniz? Cevap: Satıştaki ve ödünç vermekteki fâiz için, Ömer Nesefi’nin “rahmetullahi teâlâ aleyh” Erbain-i Selmani kitabındaki 33 misali aşağıya yazıyoruz: 1) Kile ile satılan bir şey, kendi cinsine [mesela buğdayı buğdaya] peşin satılırken, birinin hacmi ziyâde olursa, fâiz olur. 2) Hacimleri müsavi, fakat biri veresiye…
Sual: Bey’ ve şira ilminde (alışverişte) faiz nasıl olur? Misaller verebilir misiniz? Cevap: Hanefi ve Hanbeli mezheplerine göre, bir satışta fâiz bulunması demek, aşağıda bildirilen 2 şeyin veya birinin mebi ile semende ortak olarak bulunması demektir. Şâfiî ve Mâlikî mezheplerinde, bu 2 şart ile beraber, altın veya gümüş yahut gıda maddeleri olmaları da lâzımdır. 1)…
Sual: İslam hukukunda rehinde faiz nasıl olur? Misaller verebilir misiniz? Cevap: Rehin vermek, yani ipotek (hypotéque) etmek demek, bir sebepten dolayı, bir şeyi hapsetmek, alıkoymak demektir. İslamiyette ise, ödenecek mal karşılığı olarak, bir malı, alacaklıda veya başka âdil bir kimsede, emânet bırakmak demektir. Rehin ancak, mal borcu için verilir. Öldürmek, yemin hakları, işçinin iyi çalışması,…
Sual: Ödünç alıp vermede nasıl faiz olur? Misaller verebilir misiniz? Cevap: İmâm-ı Rabbânî Ahmed-i Fârukî Serhendî “kuddise sirruh” 1. cildin, 102. mektubunda buyuruyor ki: (Daha fazlasını ödemesi şartı ile ödünç vermek faizdir. Yani böyle olan sözleşme haramdır. Haram anlaşma ile ele geçen malın hepsi haram olur. Mesela, 12 kile ödemesi şartı ile 10 kile buğday…
Sual: İslam hukukunda hibe (hediye) ahkamı nasıldır? Neler hediye edilebilir? Neler edilemez? Cevap: İbni Âbidin (Hibe)yi anlatırken diyor ki “Hibe, yani teberru ve hediye, karşılık beklemeden, ayn olan malını, zengine vermektir. Menfaat hediye edilmez. İare edilir. Deyn, yani alacak, ancak borcluya veya bundan almasını emretmek şartı ile başkalarına hediye edilebilir. Verdiği malın, kendi malı ile…
Sual: İslam hukukunda vekalet nasıl verilir? Vekalet hükümleri nelerdir? Cevap: Vekalet, bir kimsenin, bir işi yapmak için, başkasını kendi yerine koyması [başkasına iş havalesi] demektir. Yerine geçirilen başka kimseye vekil denir. Vekil edene sâhip denir. Bir kimsenin sözünü başkasına götürene resûl veya haberci denir. Birini vekil yapmak, icap ve kabul ile olur. Yani, (Seni vekil…
Sual: İslam hukukuna göre ticarette birisine nasıl kefil olunur? Cevap: Kefil olmak veya Dâmin olmak, birisinden belli bir veya birkaç kimsenin istedikleri bir şeyi, başkasının, kendisinin de ödeyeceğine söz vermesi demektir. Ödenecek şey, ayn ve deyn olduğu gibi, insanın teslim edilmesi de olur. Alacaklının malum olması şarttır. (Filana kim ne satarsa kefilim) demekle, kefalet sahih…
Sual: İslam hukukunda bir malı ödünç vermek nasıl olur? Bu noktada nelere dikkat etmek gerekir? Cevap: Ödünç vermek, yani karz-ı hasen çok sevaptır. Çarşıda misli, yani benzeri bulunan her şeyi, belirsiz bir zaman sonra, misli geri verilmek üzere vermeye, karz-ı hasen denir. Ödünç vermek, icap ve kabul ile [aldım, verdim gibi sözleşme ile] sahih olur.…
Sual: Hastanın alışveriş yapması caiz mi? Normal hasta ile ölüm hastasının hükümleri bir midir? Cevap: Musul valisi, hacı Reşid paşa, Ruh-ul Mecelle kitabında buyuruyor ki: “Hastalık, 2 nev’dir: Biri, âdi hastalık olup şuuru yerinde oldukça, bütün malı için satışları câizdir. İkincisi, Maraz-ı mevt, ölüm hastalığı olup borclarından geri kalan malının 3’te 1’ini satabilir. Borcları malından…
Sual: İslam dininde kadınların örtünmeleri farz mıdır? Vücudunun hangi kısımlarını örtmelidir? Fıkıh kitaplarında bu mevzuda ne yazıyor? Cevap: Halebi-i Kebir kitabında diyor ki “Hür kadının avuç içinden ve yüzünden ve ayaklarından başka bütün vücudu avrettir. Çünkü, Peygamberimiz “sallallâhü aleyhi ve sellem”, ‘Kadın avrettir. Açık olarak çıkarsa, şeytan gözlerini çok açarak ona bakar’ buyurdu. Ayaklarına avret…