Musa Carullah’ın Kitapları Okunabilir Mi?

Sual: Musa Carullah Bigiyef’in kitapllarında ehli sünnete muhalif görüşleri var mıdır? Osmanlı Şeyhülislamlığının kendisinin kitaplarında yazdığı fikirlerinden dolayı tekfir ettiği doğru mudur? Cevap: 1909’da Hüseyniye medresesinde dersler vermeye başlayan Bigiyef, burada bir tartışma başlatır. Münakaşanın mevzuu onun “ahiretteki ilahi rahmetin umumi olduğu dolayısıyla Allah’ın cehennem azabını ebedi olarak uygulamayacağı” fikridir. Bu müslümanlar için cari olan bir…

Musa Carullah Bigiyef Kimdir?

Sual: Musa Carullah Bigiyef kimdir? Görüşlerine itibar edilebilir mi? Kitaplarını okumakta mahzur var mıdır? Cevap: 1875’de Don nehri kıyısındaki Novo-çerkassk’da doğup Kazan’a bağlı Rostov’da büyüyen Musa Carullah Bigiyef, hayatı ve marjinal fikirleriyle Rusya Müslümanları başta olmak üzere bizde İttihadçılar devrinde ses getirmiş bir isim… Babası Rusca bilen bir ahund/hoca olan Molla Carullah Efendi, annesi de…

Reşid Rıza’nın Muhaverat Kitabından Seçmeler

Sual: Dinde reformcu, “Üzerinde icma bulunmayan bir meselede, herkes kendisine kanaat veren delile uymalıdır. Zaten bir müctehide tabi olmak, onun deliline tabi olmak demektir” diyor. Cevap: Evet, müctehidi taklit etmek, onun deliline tabi olmak, yani Kur’ân-ı Kerîme ve hadis-i şeriflere tabi olmak demektir. Fakat, meselenin delilini bulan odur. Zaten mezhepler, bu delili bulmakta ayrılmışlardır. Bir…

Kafirlerin Rivayetleri Makbul Müdür?

Sual: Reşid Rıza’nın Muhaverat kitabında Ehli sünnet müslümanı temsil eden Vaiz efendi, coğrafyaya ve gazeteye inanmayan, kâfirlerin rivayetleri makbul görmeyen birisi olarak resmediliyor. Vaiz Efendi üzerinden bütün Ehli sünnet müslümanlara yapılan bu itham doğru mudur? Cevap: Vaiz efendiye yapılan iftiraya bakınız! Müslümanlar ilme, fenne inanır. Fakat, kâfirlerin fen maskesi altında söyledikleri yalanlara aldanmazlar. Fenden haberi…

Musa Carullah’ın Bazı Fikirleri

Sual: Reformcu Musa Carullah Bigiyef’e göre, (Saltanat muharebeleri, mezheplerin ayrılmasına ve İslamiyetin parçalanmasına sebep olmuş!) Cevap: İslamiyette mezheplerin ayrılmasını saltanat kavgalarına bağlamak, mezheplerin ne olduğunu bilmeyen cahillerin sözüdür. Dini siyasete karıştırmaktır. Mezheplerin ayrılması, İslamiyetin insanlara verdiği fikir hürriyetinden doğmuştur. Mezheplerin ayrılmasında bir sultana, bir hükümdara yaranmak düşüncesi var ise, o yüce makam, elbette uluhiyet makamıdır.…

Kime İslamiyetin Luther’i Denilmiştir?

Sual: Kazanlı Musa Carullah Bigiyef, Osmanlılar zamanında yazdığı kitabında (Allah’ın, Peygamberi vasıtasıyla gönderdiği İslamiyet, ilim üzerine kurulmuş idi. İnsan hayatını düzeltiyor, sosyal nizam kuruyordu. Medeni hareketleri birer birer bildiriyordu. Adalete ve menfaate dayanan bir iş hayatı kuruyordu. Böyle iş hayatı İslamiyetin kuvvetini arttırdı. Kıtalara yayıldı. Sonraları İran’daki zevk, eğlence, sefahet, müslümanlar arasına yayıldı. Bundan sonra,…

Şah Veliyyullah Dehlevi Reformist Midir?

Sual: Mevdudi’nin “İslamda İhya Hareketleri” kitabının 79. sayfasında: (Şah Veliyullah Dehlevi itikattaki asırlık şüpheleri izale etti. Yeni ruh ile zihinleri aydınlattı) diyor. Ne cevap vermek lazım? Cevap: Şah Veliyullah Dehlevi’nin de kendisi gibi, dinde reformcu olduğunu bildiriyor. Müslümanların imanları asırlarca şüphelerle dolu idi demek, hep mezhepsizlik çöplüğünden çıkan pis kokuların esintileridir. Veliyullah-ı Dehlevi’nin, Ehl-i sünnet…

Din İle Fennin Bir Ayrılığı Olabilir Mi?

Sual: Dinde reformcu bir hoca (Göklerin üst üste tavanlardan yapıldığını işiten çocuk sonsuz bir boşluk olduğunu ve yer küresinin bir mandanın boynuzu üstünde durduğunu işiten talebe, bunun düz olmayıp, boşlukta döndüğünü ve yer küremizin meydana gelişini, jeolojik dersleri, hayatın nasıl başladığını, ışığı, elektriği öğrenince, kafası karışıyor. Liselerin ders programlarını yapanlar, tecrübi bilgilerle, yani fen dersleri…

Cemaleddin Efgani Kimdir?

Sual: Cemaleddin Efgani kimdir? Mason olduğu doğru mudur? Cevap: Cemaleddin-i Efgani, 1838’de  İran’da Hemedan’ın Esedâbâd köyünde doğdu. Şii bir ailenin çocuğudur. Ekseriya Sünnîliğin yaygın olduğu mıntıkalarda faaliyet gösterdiği için, İran ve Şiî menşeini saklamak maksadıyla Efgânî lakabını kullanmıştır. Hicri 1261’de Kabil’e geldi. 10 sene kaldı. Felsefe kitapları okudu. Bir ara, Ruslara Afganistan hakkında casusluk yapıp, jurnaller…

İslamiyetin Kadına Bakışı Nasıldır?

Sual: Dinde reformcu (Kadınların namusunu korumak için haremlikle, selamlığı ayırmak veya aralarına ipek perdeler koymak, çok dayanıksız bir tedbirdir. Müslüman memleketlerinde, kadınları, renkli ve ipekli kumaşları altında, keskin hayallerimizle birer Venüs düşünerek, bu harikulade heykellerin sanatından mânâlar çıkarır ve bunlarla kalbimizin boşluklarını doldururuz. Garbın psikologları arasında, şarkın güneşli ve çiçekli ufukları kadar, tesettüründeki hayali zevklerine…