İsm-i Mensûb

Not: İsimden türeyip de bir yer veya hususla ilgiyi, ona mensûbiyeti gösteren kelimeye ism-i mensûb denir. İlgi ismi karşılığıdır.   نَصْرِيُّ : İsm-i mensûb, müfred müzekker. Manası: Yardım etmeğe mensûb bir erkek. نَصْرِيَّانِ : İsm-i mensûb, tesniye müzekker. Manası: Yardım etmeğe mensûb iki erkek.   نَصْرِيُّونَ : İsim-i mensûb, cemi’ müzekker. Manası: Yardım etmeğe mensûb…

Mübâlâğalı İsm-i Fâil

نَصَّارٌ : Mübâlâğalı ism-i fâil, müfred müzekker. Manası: Mübalağa ile yardım edici bir erkek.   نَصَّارَانِ : Mübâlâğalı ism-i fâil, tesniye müzekker. Manası: Mübalağa ile yardım edici iki erkek.   نَصَّارُونَ : Mübâlâğalı ism-i fâil, cemi’ müzekker. Manası: Mübalağa ile yardım edici cemi’ erkekler.     نَصَّارَةٌ : Mübâlâğalı ism-i fâil, müfred müennes. Manası: Mübalağa…

İsm-i Tafdîl

اَنْصَرُ : İsm-i tafdîl, müfred müzekker. Manası: Ziyade yardım edici bir erkek. اَنْصَرَانِ : İsm-i tafdîl, tesniye müzekker. Manası: Ziyade yardım edici iki erkek.   اَنْصَرُونَ : İsm-i tafdîl, cemi’ müzekker musahhah. Manası: Ziyade yardım edici cemi’ erkekler.     وَاَنَاصِرُ : İsm-i tafdîl, cemi’ müzekker mükesser. Manası: Ziyade yardım edici cemi’ erkekler.    …

Fiil-i Taaccüb-i Evvel

مَا اَنْصَرَهُ : Fiil-i taaccüb-i evvel, müfred müzekker gâib. Manası: Bir gâib erkek aceb yardım etti.   مَااَنْصَرَهُمَا : Fiil-i taaccüb-i evvel, tesniye müzekker gâib. Manası: İki gâib erkek aceb yardım etti.   مَااَنْصَرَهُمْ : Fiil-i taaccüb-i evvel, cemi’ müzekker gâib. Manası: Cemi’ gâib erkekler aceb yardım ettiler.     مَااَنْصَرَهَا : Fiil-i taaccüb-i evvel,…

Fiil-i Taaccüb-i Sâni

وَاَنْصِرْبِهِ : Fiil-i taaccüb-i sâni, müfred müzekker gâib. Manası: Bir gâib erkek ne aceb yardım etti وَاَنْصِرْبِهِمَا  : Fiil-i taaccüb-i sâni, tesniye müzekker gâibe. Manası: İki gâib erkek ne aceb yardım etti.   وَاَنْصِرْبِهِمْ : Fiil-i taaccüb-i sâni, cemi’ müzekker gâib. Manası: Cemi’ gâib erkekler ne aceb yardım ettiler.     وَاَنْصِرْبِهَا : Fiil-i taaccüb-i…

Uygunsuz İş Yapana, Ona Uyan Ne Söyler?

Kendisine Uyulan Adam Görünüşte Böyle Uygunsuz Bir İş Yaparsa, Ona Uyan Kimse Ne Söyler Bir kimse uymuş olduğu şeyhi ve hocası gibi yetkili bir adamda bilinen şeye aykırı bir iş görürse, gerçeği öğrenmek niyeti ile ona o işten sorması müstehabdır. Eğer unutarak o işi yapmışsa, onu düzeltir. Eğer esasta doğru olur da kasden onu yapmışsa,…

Danışmaya Teşvik Etmek

49. Danışmaya Teşvik Etmek Allahü teâlâ buyurmuştur: “İşlerde onlarla (arkadaşlarınla) müşevere et.”[113] Bu konuda Sahîh hadisler çoktur, meşhurdur. Bu âyet-i kerîme her şeyden müstağni kılar, başka şeye ihtiyaç bırakmaz. Çünkü Allah Sübhânehu ve teâlâ kitabında açık bir delil ile yaratıkların en mükemmeline müşavereyi emrederse, başkası için durum ne olur? Bil ki: Bir iş yapmaya niyetlenen kimsenin, o…

Tatlı Söz Söylemeye Teşvik Etmek

50. Tatlı Söz Söylemeye Teşvik Etmek Allahü teâlâ: “Mü’minlere şefkat kanatını indir” buyurmuştur.[116] 858– Adiyy ibn Hâtim’den (radıyallahü anh) yapılan rivâyetde demistir ki, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Bir hurmanın yarısı bile olsa, ateşten korunun (küçümsemeyerek sadaka verin, kurtuluşunuza sebeb olur.) Onu bulamayan tatlı sözle korunsun.”[117] 859– Ebû Hüreyre’den (radıyallahü anh) yapılan rivâyetde demiştir ki, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Güneşin doğduğu…

Sözü Açıklamanın ve İzah Etmenin Müstehablığı

Konuşulan Adama Sözü Açıklamanın ve İzah Etmenin Müstehablığı 861– Hazret-i Âişe’den (radıyallahü anha) yapılan rivâyetde şöyle demiştir.:::” “Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem’in sözü açık-seçikti; onu her dinleyen sözünü anlardı.”[120] 862– Enes’den (radıyallahü anh) rivâyet edilmiştir. O da Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem’den nakletmiştir: “Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem bir söz konuştuğu zaman, kendisinden anlaşılsın diye onu üç defa tekrarlardı. Bir toplumun yanına gidip de selâm verince,…

Şaka Yapmak

Şaka Yapmak 863– Enes’den (radıyallahü anh) rivâyet edilmiştir. “Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem, küçük kardeşine (kafeste ölen kuşu için şaka ederek) şöyle derdi: Ey Ebû Ümeyr, serçe ne oldu? (Ebû Ümeyr, Hazreti Enes’in anadan küçük kardeşi idi.)[122] 864– Enes’den (radıyallahü anh) yapılan rivâyette Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem ona (şaka yaparak) şöyle demiştir: “Ey iki kulaklı ![123] 865– Yine Buhârî ve Müslim’in kitaplarında rivâyet edilmiştir: “Bir adam Peygamber sallallahü aleyhi ve…